Avrasya Ekonomik Birliği başarılı olacak mı

Kazakistan, Rusya ve Belarus arasında Avrasya Ekonomik Birliği anlaşmasının imzalanması ardından birliğin nasıl ilerleyeceği ve oluşturulmak istenen Avrasya ekonomik projesinin nasıl sürdürüleceği merak konusu. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko'nun Astana'da imza koyduğu antlaşmayla hayata geçirdikleri Avrasya Ekonomik Birliği'nin gelişme sürecinin Avrupa Birliği tecrübesiyle benzerlik taşıyacağı yorumu yapılıyor.
 
Karar mekanizması nasıl işleyecek?
 
Başkenti Astana olacak Avrasya Ekonomik Birliği'nin merkezinde Avrasya Ekonomik Komisyonu yer alacak, komisyon içindeyse konsey ve yönetim kurulu görev yapacak. Konsey üye ülkelerin başbakan yardımcılarından, yönetim kuruluysa üye ülkelerin her birinin temsilcilerinden oluşacak. Avrasya Ekonomik Birliği Komisyonu'nun içindeki kurulacak ülkeler üstü mekanizma entegrasyonu ilerletirken, üye ülkeler arasındaki anlaşmaları kurallara çok sıkı bağlı şekilde regüle edecek ve bu mekanizmanın tasarrufları sadece ve sadece ekonomik konularla sınırlı olacak.
 
Avrasya Ekonomik Birliği Komisyonu üye ülkeler üzerinde Avrupa Parlamentosu gibi herhangi bir otorite kuramayacak. Komisyon ve içindeki karar mercii konseyinin varlığı, Avrasya Ekonomik Birliği’ne üye hiçbir ülkenin tek başına karar alma süreçlerini domine edememesi anlamına geliyor. Önergeler çoğulcu şekilde karara bağlanırken, her ülkenin önergeleri veto hakkı bulunacak. Böylelikle önerge konuları üye ülke devlet başkanlarının konsensüsüyle karara bağlanacak. Üye ülkelerin ikili ve uluslararası ilişkileri ile yaptığı anlaşmalara, diğer organizasyonlarla girdiği entegrasyon gibi tasarruflaraysa birlik mekanizması üzerinden herhangi bir şekilde tesir edilemeyecek.
 
Avrasya Ekonomik Birliği'nin genel anlamdaki amacı birlik içinde ülkelerle ya da dışındaki ortaklarla ticaretin kolaylaştırılması olacak. Avrasya Ekonomik Komisyonu'nun Rusya'nın başkenti Moskova'da yer alması kararlaştırılırken, kurulması durumunda Avrasya Ekonomik Birliği Mahkemesi'nin de Belarus’un başkenti Minsk'te olması bekleniyor.
 
1 Ocak 2015'de yürürlüğe girecek Avrasya Ekonomik Birliği anlaşmasıyla Kazakistan, Rusya ve Belarus arasında tedricen mal, hizmet ve iş gücünde serbest dolaşıma geçilecek. Avrasya Ekonomik Birliği'nin toplam 170 milyon nüfusuyla; Kazakistan ekonomisine önemli ölçüde potansiyel kazandırması bekleniyor. Diğer yandan Avrasya Ekonomik Birliği ile 2025'e kadar petrol ve petrol ürünleri üretiminde mevzuat sınırlamaları olmaksızın ortak pazara geçilmesi planlanıyor. Elektrikte ortak pazara geçilmesi ve üye ülkelerin ulusal elektrik pazarların entegrasyonu konusunda ise 2019'da harekete geçilmesi bekleniyor.
 
Ermenistan ve Kırgızistan için geri sayım
 
Avrasya Ekonomik entegrasyonu 6 Ocak 1995'te Rusya ile Belarus arasında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması ile başladı. 10 Ekim 2000’e gelindiğinde Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya ve Tacikistan imzaladıkları antlaşmayla Avrasya Ekonomi Topluluğu'nu (EurAsEC) kurdular. Seneler 2007'yi gösterdiğinde Kazakistan, Rusya, Belarus gümrük birli geçmek üzere aksiyon planına geçti. 2010'a gelindiğinde Kazakistan, Rusya, Belarus gümrük irade ortaya koyarak, gümrük mevzuatları ve tarifelerini aynılaştırdı ve resmen gümrük birliğine geçti. 2011 yılında gümrük birliğine üye ülkelerin devlet başkanları Avrasya Ekonomik Komisyonu'nu oluşturan antlaşmayı imzalarken, takip eden 2012 yılında tek ekonomik bölgeye geçildi. Ve 29 Mayıs 2014'de Kazakistan, Rusya ve Belarus arasında Avrasya Ekonomik Birliği'ni hayata geçiren anlaşma Kazakistan'ın başkenti Astana'da imzalandı. Avrasya Ekonomik Birliği'ne katılması muhtemel diğer ülke olan Ermenistan’ın katılım süreciyle ilgili birkaç başlıkta sorun yaşandığı, imzanın Ermenistan tarafınca 15 Haziran'a kadar atılacağı belirtiliyor. Kırgızistan'ın da katılım yol haritasını içeren yasanın ülke parlamentosundan geçmesinin ardından 2015 başlarında birliğe dâhil olması planlanıyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.