MURAT ALİ ORAL Enflasyon oranları Asya genelinde düşüş yaşadı ve merkez bankalarının ekonomiyi canlandırmak ve bölgenin borç yükünü azaltmak için faiz oranlarını indireceği yönündeki
beklentiler güç kazandı. Tüketici fiyatları petrol fiyatlarında ve pirinç, soya, şeker gibi emtiaların fiyatlarında yaşanan düşüş nedeniyle nerdeyse Asya'nın tamamında aşağı yönlü bir seyir izliyor. Fiyatlar kısmen küresel arzdaki artış nedeniyle gerilerken, kısmen de Çin'in
yavaşlayan büyümesi fiyatlar üzerinde baskı oluşturuyor ve bölgenin ihracat talebini düşürüyor.
ABD ekonomisindeki yükseliş talep açısından bir parlak ışık oluşturuyor ve Avrupa'nın devam eden sorunlarının yarattığı olumsuzluğu kısmet dengeliyor. Japonya yılın üçüncü çeyreğinde teknik resesyona geriledi ve bölgedeki fiyatların artışı önünde engel oluşturdu.
Morgan Stanley'in Hong Kong'daki ekonomisti Chetan Ahya'ya göre, "Asya'da düşük enflasyon riski yerleşik hale geliyor ve Japonya'nın geçtiğimiz yıllarda yaşadığı sorunları anımsatıyor. Bu durum şirketlerin ve hane halkının borçlarını geri ödemesini zorlaştırıyor. Bu nedenle bu sorunlardan kurtulmak için faiz oranlarının düşürülmesi gerekiyor."
"Güney Kore, Hindistan ve Çin gibi ülkeler düşük enflasyonun avantajını kullanarak, önümüzdeki yıl faiz indirimine gidebilir" diyen Deutsche Bank ekonomisti Teymur Beg, bununla birlikte merkez bankalarının faiz indirirken dikkatli olması ve uluslararası yatırımcıların paralarını Asya varlıklarından dışarı çıkarmayacağı şekilde bunu yapmasu gerektiğini belirtiyor. Bu anlamda özellikle 2015'te ABD'nin faiz artırımına başlayacağı zamana dikkat çekiliyor.
Bununla birlikte bir kaç Asya ülkesinin ise, genelin tersine enflasyonu kontrol altında tutma konusunda tetikte olması gerekiyor Endonezya bu amaçla dün faiz oranlarını 0.25 puan artırarak yüzde 7.75 seviyesine çıkardı. Endonezya'da enflasyon yüzde 8'in altında kalacak gibi görünüyor ve pek çok ekonomist enflasyonun önümüzdeki yıl yeniden ılımlılaşmasını bekliyor.
Bölgede bazı ülkeler Japonya benzeri bir deflasyon yaşama korkusu taşıyor. Japonya'da deflasyon sürecinde fiyatlar düşerken, tüketici harcamaları ve iş dünyası yatırımları da azalmaya devam ediyordu.
Japonya son dönemlerde mali ve parasal canlandırma önlemleri sayesinde fiyatları artırmayı başarı. Ancak pek çok ekonomist ülkede enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 1'in altına gerileyeceğini düşünüyor. Bu da merkez bankasının yüzde 2 hedefinin çok uzağında bir seviye ifade ediyor.
Güney Kore'de maliye Bakanı Choi Kyung-hwan ülke ekonomisinin Japonya'nın ayak izlerini takip etmemesi yani bir deflasyon sarmalına yakalanmaması için hükümetin agresif politikalar izlemesi gerektiği yönündeki çağrısını defalarca tekrarladı.
Enflasyon yüzde 2'nin altında seyrederken, Güney Kore merkez bankası faiz oranlarını geçtiğimiz ay düşürdü. Banka ağustos ayında da faiz artışında bulunmuştu. Pek çok ekonomist Güney Kore Merkez Bankası'nın önümüzdeki yılın başlarında yine faiz indireceğine inanıyor.
Vietnam'da enflasyonun bu yıl yüzde 5'in altında kalması bekleniyor Bu oran onlarca yılın en düşük seviyesini ifade ediyor. Çelik boru üreticisi Viet Thai Painting Co.'nun CEO'su "Ticari hayatı desteklemek adına mevcut faiz oranları daha da düşürülmeli" diyor Hindistan'da uzun süredir aşağı çekilmeye çalışılan enflasyon geçen yıl çift haneli rakamlardayken Ekim ayında yüzde 5.5 oldu.
Asya hükümetleri ABD ekonomisinin 2008 yılında yaşadığı çöküşün ardından büyümelerinin yakıtı olarak borçlanmaya gittiler ve bazıları faiz oranlarını iyice aşağı çekerek hane halkının ve şirketlerin daha fazla borçlanmasını cesaretlendirdiler.
Toplam borçlar 2013 yılında bölgenin GSYİH'sının yüzde 200'ü seviyesine ulaştı. Bu oran 2007 yılında yüzde 147 seviyesindeydi. Morgan Stanley ekonomisti Ahya, bu nedenle merkez bankalarının faiz indiriminde çok dikkatli davranması gerektiğini, aksi takdirde düşük enflasyon ornlarını borç servislerini daha zor hale getirerek şirket karlrını da aşağı çekerek ücretleri ve talebi olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunuyor.
Çin Merkez Bankası, üçüncü çeyrek para politikaları bildirisinde bu konuyu ele aldı ve yetkililerin büyümeyi desteklemesi ama bunu yaparken, borç seviyesini atrırmaktan kaçınması gerektiğini dile getirdi.
Çin'de ekim ayında enflasyon yüzde 1.6 ile son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu oran merkez bankası'nın hedefi olan yüzde 3.5'in hayli altında kaldı.
Merkez bankası bu zamana kadar ticari bankalar için zorunlu karşılıkları düşürerek kredileri artırmaya çalıştı. Ancak J.P. Morgan Chase merkez bankası'nın 2015'te faiz oranlarını artırmasını beklemiyor ancak düşük enflasyon ve zayıf büyümenin böyle bir olasılığı artırabileceğini vurguluyor.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.