Asgari ücret artışının enflasyona etkisi

Aralık ayında yaptığımız fiyat gözlemleri, TCMB öngörüleriyle uyumlu olarak, yılsonu tüketici enflasyonunun %11.2 seviyelerinde olacağını gösteriyor.

Bizim hesaplamamıza göre 20 Aralık haftasında brüt ve net döviz rezervi sırasıyla 0.8 ve 1.4 milyar dolar artış gösterdi. Net rezervdeki artış, Hazine’nin 1.25 milyar euro tahvil ihracı ve TCMB’nin ihaleler yoluyla yaptığı swaplardaki 1.4 milyar dolarlık artıştan daha düşük boyutta kaldı ki, bu da ya BIST piyasasındaki swapların azaldığına ya da döviz satışı yapıldığına işaret ediyor.

Aralık’ta enflasyon baz etkisiyle yükselecek Önümüzdeki hafta açıklanacak Aralık ayı enflasyonuna dair yaptığımız gözlem ve tahminler, tüketici fiyatlarında aylık %0.2 artışa işaret ediyor. Bu durumda yıllık enflasyon Kasım’daki %10.6 oranından %11.2’ye yükselecek.

12 Aralık’taki PPK karar metninde, TCMB enflasyonun son enflasyon raporunda verilen tahmin aralığının alt kısmına (%11.2’ye) yakın olacağını öngörmüştü. Dolayısıyla bizim beklentimiz de bununla uyumlu. Detaylara bakınca, hal fiyatlarından yaptığımız gözlemlere göre, sebze-meyve grubunda Aralık’ta %2 seviyelerinde bu grup için ılımlı bir artış tespit ediyoruz.

TCMB’nin PPK özetlerinde belirttiği üzere, süt ürünü fiyatlarındaki artışın Kasım’da olduğu gibi bu ay da etkisi görülecek. Fakat bu ay işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış geçen ayki %1’in biraz altında olabilir. Neticede gıda fiyatları genelinde %1.2 civarında bir aylık artış hesaplıyoruz.

Bu durumda yıllık gıda enflasyonu geçen ayki %8.9’un biraz üzerinde yılı sonlandıracak. C endeksine göre çekirdek enflasyonda yıllık oranın sınırlı bir değişimle %9.3’ten %9.4 seviyelerine geleceğini tahmin ediyoruz. Enerji grubunda bu ay LPG fiyatlarında belirgin artış kaydedildi. Dün gece de petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki artış neticesinde, pompa fiyatlarına kısmen (benzinde 6, motorinde 16 kuruş) yansıyacak şekilde, akaryakıt fiyatlarına (sırasıyla 16 ve 28 kuruş) zam yapıldı.

Dolayısıyla zamların bir bölümü eşel mobil sistemiyle ÖTV indirilerek karşılandı. Ay sonu olması itibarıyla, pompa fiyatlarındaki artışın etkisi büyük oranda gelecek ay görülecek. Dolayısıyla Aralık’ta aylık enerji enflasyonu sınırlı boyutta kalacak.

Bu gruptaki yıllık enflasyonsa baz etkisiyle %7.3’ten %11.2 civarına gelecek. Baz etkisi Şubat ayına kadar olumsuz olacağından, yıllık enflasyon önümüzdeki aylarda biraz daha artarak %12’ye yaklaşacaktır.

Sonrasında ise yıllık enflasyonun gerileyerek 2020 sonunda %9.2 olacağını tahmin ediyoruz.
Asgari ücret artışının enflasyona etkisi 2020 yılı asgari ücret zammı önümüzdeki günlerde açıklanacak. 2019 yılında asgari ücret tutarı brüt olarak 2558 TL, net olarak 2020 TL seviyesinde bulunuyor.

Bunun işverene toplam maliyeti ise 3006 TL seviyesindedir. Geçen hafta işçi sendikaları yaklaşık %28 oranında bir artışla, 2578 lira net asgari ücret talep ettiklerini açıklamışlardı. Türkiye’de asgari ücret şirketlerin işgücü maliyetleri üzerinden tüketici fiyatlarını etkilemektedir. Biz de enflasyon tahminimizi, ücret artışlarının enflasyon görünümüyle uyumlu olacağı varsayımına dayanarak yaptık.

Dolayısıyla enflasyon eğiliminin belirgin olarak üzerinde bir asgari ücret artışı gerçekleşirse, tahminimizde bir miktar yukarı yönlü risk oluşacaktır. TCMB’nin 2017 yılında yayınladığı bir araştırma (bilgi için link), reel işgücü maliyetlerindeki her %10 artışın enflasyona etkisinin 1.5 yüzde puana yakın olduğunu gösteriyor. Bizim tahminimize göre de reel asgari ücretteki %10 artış, işgücü maliyetini ortalama %3.5 artırıyor. Dolayısıyla, asgari ücretteki her ilave %10 reel artışın yıllık enflasyona 0.5 puan civarı etki edeceğini hesaplıyoruz.

Bu etkinin doğrudan maliyet kanalıyla olduğunu, ayrıca iç talepte artış kanalından ikincil etkilerin de olabileceğini dikkate alırsak, enflasyondaki toplam artış bunun da üzerinde olabilir.

Döviz rezervlerinde artış, bilinen işlemlerin altında kaldı

TCMB’nin analitik bilanço verilerinden yaptığımız hesaplamaya göre, brüt döviz rezervi 20 Aralık haftasında 0.8 milyar dolar artışla 104.7 milyar dolar oldu. Bankaların zorunlu karşılık ve rezerve opsiyon mekanizması kapsamında TCMB’de tuttukları döviz miktarının 0.6 milyar Dolar azalması rezervleri olumsuz etkiledi. Bunu hariç tutan net döviz rezervinin ise 1.4 milyar dolar artışla 39.7 milyar dolara yükseldiğini tahmin ediyoruz.

Hazine’nin iç piyasaya 1.25 milyar euro (yaklaşık 1.4 milyar dolar) karşılığı tahvil ihracı net rezervdeki artışta belirleyici olmuştur. Bunun yanında, TCMB’nin bankalarla 1 hafta vadede yaptığı altın ve döviz swap miktarındaki 0.4 milyar dolarlık ve tekrar başladığı 3-6 ay vadedeki swap işlemlerinde geçen hafta hesaplara giren 1 milyar dolarlık artış hem net hem de brüt döviz rezervlerini olumlu yönde etkilemesi gerekirken, rezervlerde bunların etkisi görülmemektedir. Bu durum günlük bazda miktarı açıklanmayan BIST piyasasındaki swap işlemlerindeki azalış veya döviz satış işlemleri ile ilgili olabilir. Bu konuda daha net bir analizi ancak, Ocak sonunda açıklanacak uluslararası rezerv verilerinden yapabileceğiz.

Piyasalarda bugün TCMB dün 1 milyar dolarlık 3 ay vadeli swap ihalesi açtı. İhaledeki ortalama faiz %10.3 olduğunu hesaplıyoruz ki bu da piyasada aynı vadedeki %11’lik swap faizinin bir miktar altındaydı. Bununla birlikte, TCMB’nin geçen Perşembe günü tekrar başladığı 3 ve 6 aylık swap ihalelerindeki toplam açık işlem tutarı 3 milyar dolara ulaşırken, bu ihalelerin ortalama faizi de %10.3 oldu.

Bu kanaldan sağlanan TL fonlaması ile birlikte, repo ile sağlanan net fonlama dün 3.5 milyar TL’ye kadar gerilerken, buradaki ortalama faiz de %11.68 oldu. Küresel piyasalarda ticaret gelişmelerin de etkisiyle risk iştahı olumlu seyrediyor. Çin’den yapılan açıklamada, yeni yılda tüketim maliyetlerini düşürmek ve ticareti geliştirmek maksadıyla, çok sayıda üründe gümrük vergilerinin indirileceği bildirildi. Açıklamanın ABD ile varılan ve gelecek ay içinde sonlanması beklenen ticaret anlaşmasıyla ilişkili olduğu düşünülüyor.

Bunun yanında Noel tatili ve yılsonu olması sebebiyle önümüzdeki günlerde küresel piyasalar muhtemelen sakin olacaktır. Nitekim EUR/USD dün de yataya yakın seyrini sürdürdü ve bu sabah 1.1090’a yakın seviyelere geldi. USD/TL dün 5.94 seviyelerinde başladıktan sonra 5.92-5.95 aralığında dalgalandı ve bu sabah da 5.94 seviyelerinde başladı. Yataya yakın seyreden 5 yıllık Türkiye CDS primi 284 baz puan, 7 baz puan gerileyen
2 yıllık gösterge faiz %11.90 oldu.

QNB FİNANSBANK - Erkin Işık ve Deniz Çiçek 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.