Asansöre binerken düşünün

TÜRKİYE’de ocak ayından itibaren asansörlerin periyodik olarak denetimden geçmesinin zorunlu hale geldiğini belirten Türk Standartları Enstitüsü Başkanı Hurşit Şentürk denetimler sonrasında vahim verilerin oluştuğunu söyledi.
TSE’nin başına 1.5 yıl önce özel sektörden gelen Hulusi Şenyurt, İstanbul basınıyla ilk buluşmasında asansörlerle ilgili ilginç bilgiler verdi.
Asansör kontrollerinin belediyelerin sorumluluğunda olduğunu, onların da TSE ve diğer firmalarla denetim anlaşması imzaladığını belirten Şentürk şu noktalara dikkat çekti:
· Belediyeler ilçe veya illerindeki asansörleri kontrol etmesi için akredite bir kurumla anlaşıyor. 3 bin belediyenin sadece 100 tanesinin ihalesini biz aldık. Ama bu 100 belediyedeki asansör sayısı toplamın yüzde 40’ına denk geliyor.
· Bu alanda kıran kırana bir rekabet yaşanıyor. Biz gelir arttırmak için asansör denetim işine girdik. Biz girdiğimizde 6 firma vardı. Şimdi 30 kuruluş var. CE işareti olan asansörlerin denetimini yapıyoruz.
· Bu zamana kadar 10 bin asansörü muayene ettik. Yüzde 61 küsuru yani yaklaşık yüzde 62’si kusurlu çıktı. Turizm beldelerinde, yeni yapılan sitelerde bu oran yüzde 25-30’lara düşüyor. Eski binalarda ise yüzde 70-80’lere çıkıyor.
· Kusurlu olduğunu söylediğimiz zaman bina sahipleri bize kızıyor. Bakımdan sonra kontrol ettiğimiz için kusurlu olması halinde bakım şirketleri bize kızıyor. Ama sonuçlar böyle.
· Makine mühendislerinin kontrollerinde yüzde 20 civarında olumsuz rapor çıkıyor. Özel kurumlarda ise bu oran yüzde 5-10 civarında. Bu durumu anlamak mümkün değil.
· Burada yetki Sanayi Bakanlığı’nda, denetçiyi de denetlemek lazım. Biz kapsamlı sorular soruyoruz, diğer kuruluşlar 5 soru ile kontrol ediyor. Eskiden kısa zamanda biten kontrol şimdi 1.5 saat sürüyor.
· Bizim fiyatımız asansör başına 180 TL, piyasada ise 60 TL’ye kadar düşen firmalar var. Türkiye’deki asansör sayısını bilen yok. Belediyelerin verilerine göre 60 bin civarında asansör var, ama üretime bakarsanız 300 bin civarında olması lazım. Gerçek sayıyı bulmak bile 2-3 yılı alacaktır. Ruhsat almadan yapılmış asansörler bile var.
80 yaşında asansör var
İSTANBUL Beylikdüzü’nde yıllık 1700 adetlik asansör üretimi yapan Buga Otis Ortadoğu Bölge Direktörü ve Türkiye Genel Müdürü Bora Gülan, “Sadece ürünü satmak yeterli değil. Asansörlerde bakım da çok önemli bir konu. Yasa gereği asansörlerin her ay bakımının en az bir kere yapılması gerekiyor. 80 yaşında asansörler var” dedi.
CE’ye güvenmeyin
TSE’nin yeniden yapılanmasını ve yeni stratejilerini anlatan Başkan Hulisi Şentürk, piyasadaki yanlış algılara da değindi. TSE’nin belge konusunda tekel olmadığını, verdikleri belgelerin büyük bölümünün ihtiyari hizmet olduğunu kaydeden Şentürk, Türkiye’deki uygunluk değerlendirme pazar hacim 1 milyar dolar civarında olduğunu TSE’nin gelirinin ise 105 milyon dolar civarında olduğunu söyledi. “Nasıl tekel olabilirim. Biz yükte ağır, pahada hafif olanlarda varız, yükte hafif pahada ağır olanlarda yokuz” diyen Şentürk, bu yıl ekonomideki daralma yüzünden de belge verme oranlarının yüzde 15’den yüzde 13’e düştüğüne dikkat çekti. Hulisi Şentürk, ithal kalemlerde de TSE’den belge almanın zorunlu olmadığını hatırlatırken CE belgelerinin güvenilirliği konusunda da şunları söyledi:
· Türkiye’de 1500 civarında ithal kalem var. Gümrük denetim yetkimizde olan 80 kalem ürün var. Bu işi de bakanlığın taşeronu olarak yapıyoruz.
· Oyuncak, kırtasiye bir başka bakanlığın kontrolünde. Neyin denetleneceğini TSE belirleyemez. İthalat tebliğinde yayınlanır. Ekonomi Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nda yetki vardır. Bakanlık beni yetkilendirirse biz bunları denetleriz.
· Biz piyasaya girmeden numune alınsın dedik ama olmadı. Daha önce bunların kontrolü TSE’deydi. Yüzde 74 uygunsuz çıkınca bir gecede bizden almışlar.
· AB de bir süre önce gümrüklerde kontrolü kaldırdı. “Siz piyasaya sürün ben içeride denetlerim” dedi. Uygunsuz bir şey bulursa firmanın köküne incir ağacı dikiyorlar. AB’de uygunsuz beyanın cezası 180 milyon euro.
· Ayrıca firma piyasaya sürdüğü malları toplatmakla yükümlü. Zarar görenin zararını da tazmin etmek zorunda. Türkiye AB sınırında olduğu için biz de buna uymak zorundayız. Ama bizde piyasa denetimi yok. Bu konuda kesilmiş ceza yok.
· Üç yıl önce böyle bir durum olmuş ama sonucunu bilmiyoruz. Cezayı ise biz kesmiyoruz, AB Teknik Komisyonu kesiyor.
TSE’nin kasasında 400 milyon lira var
Faaliyet gelirlerinin 194 milyon lira olduğuna dikkat çeken TSE Başkanı Hulisi Şentürk, “51 milyon lira da faiz gelirimiz var. Paramız Ziraat, Halk ve VakıfBank’ta. 18 milyon lira da kar ettik. Geçen yıl 800 milyon liramız vardı, ancak yarısına devlet el koydu. şimdi 400 milyon liramız kaldı. Bu el koymadan sonra arkadaşlar yatırım için daha istekli oldu. Bizim faaliyet gösterdiğimiz alanda dünyanın ilk 8 kuruluşunun cirosu 20 milyar dolar. Dünya cirosunun ise 100 milyar Dolar olduğunu tahmin ediyoruz” dedi.
Nükleeri de denetleyecek
Nükleer santral için hazırlık yaptıklarını belirten TSE Başkanı “Her şey tamam. Test ve gözetim yapabiliriz. Santralın yapım maliyetinin yüzde 10’u kadar bedel var. Hızlı trende de yüzde 10’luk bir maliyet var. Yurtdışındaki kuruluşlarla bu işe girmek istiyoruz. Bilgimiz var, deneyimimiz yok” dedi.
Otomotivde servet kaçtı
Otomotiv çarpım testlerinin Almanya’da yapıldığına dikkat çeken Şentürk, “Bu işi yapan kurum 80 bin euro alıyor. Bu bin civarında asansör denetlemek demek. Otomotiv testi için geçen yıl 7 kuruluş 35 milyon euro ödedi. Şimdi otomotiv test merkezi kuruyoruz” diye konuştu.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.