ABD'de hava durumu piyasası güneşli günlerden geçiyor

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Hemen her şirket için önemli olan hava durumu, ABD’de yatırımcıların ilgisini giderek daha çok çekiyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, yatırımcılar, Enron'un öncülüğünü yaptığı bir teknik olan hava durumu üzerine bahis oynamayı 25 milyar dolarlık büyüyen bir pazara dönüştürmüş durumda.

İklime dayalı türev ürünler için çıkış yılı

Fortune’dan Dylan Sloan’un haberine göre, hava durumu hemen hemen her işletme için önemlidir. Kar olmadan kayak merkezlerinin sunabileceği pek bir şey yoktur. Şiddetli yağmur restoran ve perakende mağazaların yaya trafiğini azaltır. Sıcak hava dalgaları, enerji şirketlerinin müşterilerinin klima üniteleri için enerji kaynağı bulma çabasına yol açabilir. İklim değişikliğinin bu risklerin çoğunu daha da belirgin hale getirdiği düşünüldüğünde, Wall Street'te hava durumu risklerinin neden finansal bir kazanç şansına dönüştüğü daha iyi anlaşılabilir.

2023 yılı yatırımcıların yağmur, güneş ve sıcaklık gibi meteorolojik koşullar üzerine bahis oynamasına olanak tanıyan niş bir varlık sınıfı olan ‘iklime dayalı türev ürünler’ için bir çıkış yılı oldu. Yıllar süren yavaş büyümenin ardından, piyasanın ticaret hacmi 2023'te yüzde 250'nin üzerinde artış göstererek tahmini 25 milyar dolara ulaştı.

Sektör yayını Artemis'in kurucusu Steve Evans, “Bu, insanların işlerindeki dalgalanmaları yönetmek için kullanabileceği bir araç. Bunun bir kısmı da iklim riskine yönelik artan ilgi… İnsanlar bu araçları bir süredir kullanmayı bırakmıştır ancak görünen o ki ilgi yeniden geri geldi” diyor.

Buluş Enron'un

İklime dayalı türev ürünler, nispeten basit finansal araçlar olarak biliniyor. İki taraf bir araya geliyor ve bir dizi parametre üzerinde anlaşmaya varıyor; örneğin belirli miktarda yağış veya belirli bir sıcaklığın üzerinde birbirini takip eden gün sayısı gibi. Daha fazla yağmur yağarsa veya sıcaklık sözleşmenin parametrelerinin üzerinde seyrederse, bir taraf ödeme alıyor ve bunun tersi de geçerli oluyor. ABD’de başta Chicago Ticaret Borsası (Chicago Mercantile Exchange) olmak üzere borsalar, yatırımcıların birbirleriyle sözleşme alıp satmalarına olanak tanıyor.

Aslında, iklime dayalı türev ürünlerin gücünü fark eden ilk oyunculardan biri, 2001 yılında çöken enerji devi Enron'du. Enron'un işi büyük ölçüde hava durumuna bağlıydı; örneğin, sıcak hava dalgaları sırasında müşteriler nefes almakta zorlandığı için bütün gün açık klima üniteleriyle elektriğe çok daha fazla para harcıyordu. Enron, sıcaklığın belirli bir seviyeye ulaşması durumunda karşılığını verecek iklime dayalı türev ürünler satın alarak bu kayıpların bir kısmına karşı önlem alabileceğini fark etti.

Evans, “Enron, işletmeleri, özellikle de enerji işletmelerini etkileyen sıcaklık değişkenliğinden korunmanın akıllı bir yolu olduğunu etkili bir şekilde bulan ilk şirketlerden biriydi” diyor.

Küçük işletmelerin büyük etkisi

İklime dayalı türev ürünlerde ticaret hacminin, 2008 sonrası yaşanan çöküşün ardından geçen yılki büyük yükselişe kadar geçen 10 yılda kabaca yatay bir seyir izlediği görülüyor. Artışın bir kısmı yeni oyunculardan kaynaklanıyor: İklime dayalı türev sözleşmeleri yalnızca enerji firmaları ve büyük kurumsal oyuncular alıp satmıyor. Evans, pek çok küçük işletmenin, sözleşmeleri satın alan sigorta şirketleri tarafından yazılan sigorta poliçeleri aracılığıyla bu ürünlerle dolaylı olarak ilgilendiğini söylüyor ve piyasa genişledikçe bunun Wall Street işletmeleri için de cazip hale geldiğini ekliyor.

Evans, “Şirketlerin kar yağışına karşı türev ürünler satın aldığını gördüm çünkü yoğun kar yağışı varsa tesislerindeki karı temizlemek zorundalar. Bir mücevher şirketinin de bu sözleşmelerden satın aldığını gördüm; bir sigortaydı ama türev ürünlerle destekleniyordu. Bunun nedeni, aşırı yağmur yağması durumunda pek fazla yaya trafiği alamayacak olmalarıydı” şeklinde konuşuyor.

Afet poliçeleriyle benzerlik

İklime dayalı türev ürünler, geçen yıl Wall Street'te patlayan bir başka hava durumu bağlantılı varlık sınıfı olan ‘afet poliçeleri’yle bazı noktalarda benzeşiyor. Ancak bu bonolar deprem ve kasırga gibi büyük ve şiddetli doğal afetlere bağlıyken, iklime dayalı türev ürünlerin parametreleri genellikle yağış veya sıcaklık gibi daha yaygın ve küçük ölçekli olayları içeriyor.

Ticaret hacmindeki bu patlama, büyük ölçüde riskten korunma fonları (hedge funds) veya kâr peşinde koşan trader’lardan değil, kötü hava koşullarına maruz kalma durumundan korunmaya çalışan şirketlerden kaynaklanıyor. Şirketlerin iklim riskleriyle nasıl başa çıktıklarına yönelik artan bu ilginin yanı sıra, yakın zamanda kabul edilen ve iklim konusunda daha fazla açıklama yapılmasını zorunlu kılan SEC kuralları da işletmeleri büyüyen bu sektöre yönlendiriyor.

Evans, “Bunlar gelirleri ve iş operasyonlarını kolaylaştırmak için kullanılabilecek araçlar. CFO'lar ve risk yöneticileri de bu nedenle bu ürünleri seviyor” şeklinde konuşuyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.