ABD yerel bankaları nasıl spekülatif hisse oldu?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

2023 yılının ilk yarısı küresel bankacılık hisse senetlerinin spekülatif hisse senetlerine dönüştüğü yıl oldu. ABD’de PacWest hisseleri mart ayından bu yana olağanüstü iniş çıkışlar gösterdi. Wall Street Journal’ın haberine göre kötü haber bankaların mevduatlarındaki büyük düşüşlerdi. İyi haberse büyük hükümet destekleriyle Hisse senetlerinde görülen toparlanmaydı.

Keskin düşüşler birkaç yıl önce GameStop ve AMC hisselerini destekleyen kuvvetler tarafından abartıldı. Sosyal medya üzerinden ışık hızıyla yayılan gerçekler ve dedikodular bireysel yatırımcıların dikkatini bu hisselere yöneltmesine neden oldu. Banka hisselerinde opsiyon işlemleri ve diğer araçlar üzerinden spekülatif yatırımlar gerçekleştirildi.

Mayıs ayı boyunca rekor sayıda ABD bölgesel banka hissesi el değiştirdi. Sektöre karşı yapılan opsiyon yatırımları adeta patladı. Büyük Wall Street kurumları ve bireysel yatırımcılar bu işlemlerin katılımcılarıydı ve bankacılık hisselerindeki alım satım işlemleri bu aktörler üzerinden beslendi.

Acemi yatırımcılar sosyal medyada yayılan iflas edece bir sonraki bankaya dair kıyamet teorilerinden etkilenerek piyasalara doluştu. Diğerleri ise banka hisselerine yüklendi ve yakın zamanda hisse senetlerinde görmeyi bekledikleri destansı bir sıçramaya karşı pozisyon aldı.

Tüm bunların sonucunda borsalardaki hareketler sakin noktadan kaotik bir seviyeye daha önce hiç görülmemiş bir hızla ilerledi.

WSJ haberinde ismini vremek istemeyen bir yatırımcı PacWest hisselerinin %11 değer kaybettiği bir işlem gününe işaret ederek, “Yerçekimi daha fazla bankayı parçalara ayırdıkça domino taşları teker teker düşmeye devam edecek” öngörüsünde bulundu.

Mart öncesinde bireysel yatırımcılar yerel banka hisselerine çok fazla dikkat etmiyordu. GameStop, AMC veya Tesla hisseleriyle karşılaştırıldığında bu hisseler çok daha sıkıcı görünüyordu.

Hisse senetlerindeki ani dalgalanmalar herhangi bir şirket için cezalandırıcı nitelikte olabilir. Ancak söz konusu bankalar olduğunda bu çok daha ölümcüldür. Zira bankaların özgüveni direkt paradan sağlanır. Düşen bir hisse fiyatının bir bankanın finansal yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyeti üzerinde herhangi bir etkisi olması direkt olarak beklenmese de mevduat sahiplerini paralarını çekmeye itebilir. Bu da bankalar için bir kriz anlamına gelir.

Chicago merkezli yatırım firması Kai Volatility Advisors’ın Kurucusu Cem Karsan konuyla ilgili WSJ’deki açıklamasında, “Bu gerek bir panik yaratabilir” diyor.

Söz konusu paniğin ekonomiye etkisi ise çok daha ciddi olabilir. GameStop sadece video oyunu satıyordu. Bankalarsa mortgage ve işletme kredileri sağlıyor. Bu sebeple bankacılık sektörü, düzenleyici kurumlardan şirket hisselerinin açığa satışlarının yasaklanması çağrısında bulunuyor.

Bir volatilite taciri olan Karsan hisse senetlerinin temel verilerine göre boğa piyasası veya ayı piyasası pozisyonu almıyor. Bunun yerine borsalardaki dalgalanmalar üzerinden kâr elde etmeyi hedefliyor. Karsan bu ay bölgesel banka hisselerindeki patlayıcı iniş çıkışların devam etmesi durumunda kâr elde etmesini sağlayacak opsiyonları satın almaya başladı.

Banka yöneticileri ise hisse senetlerindeki düşüşlerin gerçek hayattaki müşterileri korkutacağından endişe duyuyorlar.

Yatırımcıların odağındaki bir diğer yerel ABD bankası olan Western Alliance’ın hisseleri mart ayında Silicon Valley Bank’in çöküşünden hemen sonra %47 değer kaybetti. Bu düşüş 2005 yılında borsada işlem görmeye başlayan hisse senedinin tarihindeki en sert düşüştü. Western Alliance CFO’su Dale Gibbons’ın bilanço açıklamasına göre bu harekette suçlanması gereken açılış öncesi artan opsiyon aktivitesi ve düşük hacimli ticaretti. Gibbons bunun karşılığında bir miktar müşterinin mevduatlarını çektiğini de sözlerine ekledi.

Gibbons konuyla ilgili bir demecinde mevduatların düşmeye başladığını, bankanın kredileri kısıtladığını ve finansman hakkında güvence vermek için müşterilerle görüşmeye başladığını söyledi. 

Son volatilite hareketlerine işaret eden Gibbons, “Bir finans kurumunun sağlığına ilişkin güvenilir bir gösterge olarak hisse senetlerine güvenemezler” dedi.

Silicon Valley Bank örneğinde yükselen faiz oranları bankayı geçen yılın sonunda milyarlarca dolarlık potansiyel kayıpla karşı karşıya bırakmıştı. Tüketiciler bir günde 42 milyar dolar çekmek istedi ve alarma geçen düzenleyici kurumlar bankayı kapattı.

SVB’nin eski CEO’su Greg Becker geçen hafta ABD Kongresi’nde verdiği ifadede mevduat kaçışından dolayı sosyal medyayı suçladı.

2008’deki bankacılık krizi ise bu şekilde değildi. O dönemde ticareti evden yöneten bireysel yatırımcılar veya sosyal medya yoktu. Piyasa spekülatörlerinin ve genel olarak toplumun bir çeşit internet megafonu yoktu. Twitter henüz bebeklik dönemlerindeydi. Sosyal medya platformu Reddit’teki WallStreetBets forumu ise yoktu.

O dönemde insanlar borsalardaki ticaretleri telefon üzerinden yapıyordu. Bugünün aksine alım satım yaptıkları her varlık için birkaç dolar ödemeleri gerekiyordu. Opsiyon piyasaları gibi piyasanın ezoterik bölümleri ise amatör yatırımcılar tarafından erişilemezdi.

Yaklaşık 70 şubesi olan orta ölçekli bir Kaliforniya bankası olan PacWest için, piyasanın bu yeni güçleri mayıs ayının ilk haftasında çarpıştı. Bu karmaşık atmosferin ilk ayak sesleri ise sonbahar aylarında geliyordu. Kripto borsası FTX’in iflası Signature Bank de dahil olmak üzere kripto piyasasıyla ilgilenen bankalardaki yatırımcıları alarma geçirmişti. Yükselen tahvil getirileri bankaların maliyesini tehdit etti ve bazı analistler ve yatırımcılar banka bilançolarını daha yakından incelemeye başladı.

Bazı yatırımcılar ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz oranlarını yükseltmeye devam etmesiyle finansal piyasalarda bir şeylerin ters gideceğinden emin gibi görünüyordu.

Mart ayında bu beklenti gerçeğe dönüştü ve Silicon Valley Bank bir cuma günü tamamen çöktü. İki gün sonrasında ise Signature Bank kapandı. Yatırımcılar diğer zayıf halkaları bulabilmek için adeta av sezonuna başladı.

PacWest hisseleri, piyasa 13 Mart Pazartesi günü açıldığında keskin bir şekilde düştü. Çılgın bir işlem seansından sonra, hisse gün boyunca %21 düşüşle 9,75 dolara yerleştiler. Hisse bir hafta önce ise 27,40 dolarda kapanmıştı. PacWest sözcüsü, volatilite hakkında yorum yapmayı reddetti.

Daha sonraki birkaç hafta boyunca hisse senetleri bir aşağı bir yukarı sallandı. Hisse senedinin çift haneli yükselişler ve düşüşler gerçekleştirdiği görüldü. 28 Nisan'da PacWest hisseleri 10,15 dolardan kapandı. Sonrasında ise işler daha da çılgınlaştı.

1 Mayıs tarihinde düzenleyici kurumlar San Francisco merkezli First Republic Bank’e el koydu. Müdahalenin sebebi ise bankanın mevduatlarındaki keskin düşüşlerdi. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, bu aynı zamanda ABD tarihinin en büyük ikinci banka iflası olarak da kayıtlara geçti.

Müdahalenin ardından FED bankalardaki krizin sona ereceğini umuyordu. Ancak bu böyle olmadı. Birçok yerel bankanın hisse senedi düşmeye devam etti.

2 Mayıs tarihinde bölgesel bankaların hisseleri düşüşünü sürdürdü. Sosyal medya pazarlama platformu Hootsuite verilerine göre PacWest kelimesinin sosyal medyada kullanımı bir gün öncesine göre 10 kat arttı. Bazı bloggerler ve borsa meraklıları Twitter üzerinden bir sonraki iflas edecek bankanın PacWest olacağını öngörüyordu.

Açığa satışçılar PacWest hisselerine karşı pozisyon aldı. Veri analitiği şirketi S3 Partners’a göre yılın başında PacWest hisselerine karşı açığa satış oranı sadece %4’tü. Ancak mart ve nisan aylarına gelindiğinde ise bu oran %21’e tırmandı.

Bu iki günlük süreçte PacWest işletmesindeki veya finansmanındaki değişiklikler hakkında kayda değer bir açıklama yapmadı. Hisse senedindeki dalgalanma geri çekilmeleri ve finansmanlarını tehdit etti. PacWest hisseleri %28’lik düşüşle 6,55 dolara kadar geriledi.

3 Mayıs tarihinde FED politika faizlerini artırdı ve banka hisseleri düşüşünü sürdürdü. Vanda Research verilerine göre bireysel yatırımcılarsa hisse senetlerinin aşırı değer kaybettiği umuduyla tüm hafta boyunca PacWest hissesi satın aldı. Ancak dipten almalar işe yaramadı ve hisseler düşmeye devam etti.

Sosyal medyada PacWest aramaları da yükselişini sürdürdü. Twitter, Facebook ve Reddit gibi sosyal medya platformlarında bankanın ismi 42.000’e yakın kez seslendirildi. Çarşamba günü bu rakam sadece 3 bindi.

Kapanış sonrası Bloomberg’de PacWest’in satış için hazırlandığını belirten bir makale yayınlandı. Saatler sonra PacWest hisseleri %50’den fazla değer kaybetti.

Banka telaşın dindirilmesi için mevduatlarda normalin dışında bir hareketlilik olmadığını açıkladı. Sermaye oranını artırma planlarının devam ettiği ve potansiyel ortak ve yatırımcılarla görüşüldüğü belirtildi.

4 Mayıs Perşembe günü yatırımcılar neredeyse uyumadı ve ayı piyasası ticaret gününü bekledi. Piyasalar açıldığında ve PacWest hisseleri düştüğünde ise bazı yatırımcılar bunu fırsata çevirdi. PacWest hisseleri %51 değer kaybetti ve 3,17 dolara kadar geriledi. Tarihinin en düşük seviyesinde kapanan hisse senedi açığa satış yatırımcılarını zengin etti.

5 Mayıs Cuma günü ise bu sert düşüşler yatırımcılara mantıksız gelmeye başladı. FactSet'e göre, PacWest hisseleri o gün 135 milyondan fazla kez el değiştirdi. Şubat ayının ortalama gününde, yaklaşık 1,4 milyon kez işlem gördüler. Vanda Research'e göre, bireysel yatırımcılar yaklaşık 5 milyon dolar değerinde net PacWest hissesi satın aldı ve bu da kayıtlardaki en yüksek seviyelerden biri. PacWest hisseleri %82 artışla 5,76 dolara yükseldi.

Son durum nasıl?

PacWest hisselerindeki vahşi dalgalanmalar bir sonraki hafta da devam etti. Bankanın hisseleri %21 değer kaybetti. Ardından geçen hafta ise %26 yükseldi. PacWest hisseleri pazartesi ve salı günleri sırasıyla %20 ve %8 artarak 7,38 dolara ulaştı. Banka pazartesi günü yaptığı açıklamada, bir gayrimenkul inşaat kredisi portföyünü satmak için bir anlaşma imzaladığını söyledi.

Yatırımcılar da hisse senetlerindeki olağanüstü hareketlere alışıyor.

Keefe, Bruyette & Woods firmasında hisse senedi ticareti başkanı olarak görev yapan R.J. Grant WSJ’a verdiği demeçte, “20 yıl önce bu işi yapmaya ilk başladığımda %3 ila %5’lik hareketler ‘Aman tanrım’ diyeceğim türden gelişmelerdi. Şimdiyse, ‘Peki, öğlen yemekte ne var?’ der gibi hissediyoruz” ifadelerine yer verdi.

Fed raporu: Bankaların acil durum finansman planları güncellenmeli

2008 Krizi’nin kâhini banka hisselerini topluyor

Amerikan banka hisseleri 'kumar' yatırımı oldu

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.