ABD Venezuela altınları için Türkiye'ye yaptırım ilan edebilir mi

ABD Maliye Bakanlığı’nın altın ticareti başta olmak üzere Türkiye ile Venezuela arasındaki ticareti inceleme altına aldığı açıklamalarına karşın Ankara konuyla ilgili sessizliğini koruyor.

ABD Maliye Bakan Yardımcısı Marshall Billingslea, Cuma günü Ankara’da Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileriyle görüştü. Billingslea, Türkiye’de geçen yıl 20 Temmuz’da İran konusundaki sert üslubuyla “yaptırım” işareti vermesiyle tanınıyor. Billingslea, geçen yılki son Ankara ziyaretinde İran’la ticari ilişkiler yürüten iş dünyasıyla biraraya gelmiş ve ABD’nin İran’a yönelik yaptırım paketine uyulması mesajını vermişti.

Billingslea’nın, Cuma günü ise “Türkiye’yle mali ilişkiler” başlığı altında Ankara’nın Venezuela ile özellikle altın ticaretini değerlendirmek üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileriyle görüştüğü belirtiliyor. ABD tarafı, Billingslea’nın basına yönelik bir programı olmadığı bilgisini paylaşırken, Ankara temaslarına ilişkin de detay paylaşmadı.

Billingslea’nın Ankara temaslarına ilişkin Türk tarafı da sessiz kalmayı tercih etti. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Cuma günü ABD heyetiyle görüşme olduğunu teyit etti ancak bilgi vermedi.

Bu temaslar nedeniyle Venezuela konusunda Ankara’yı hedef alacak ABD kaynaklı ekonomik bir yaptırım kararı alınıp-alınmayacağı tartışılan bir konu oldu. ABD Başkanı Donald Trump ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton doğrudan Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu hedef alırken Ankara destek veriyor.

ABD’nin incelemeye aldığı Türkiye – Venezuela ticari ilişkisi de, Erdoğan’ın geçen yıl 4 Aralık’taki Caracas ziyaretiyle güçlenmişti.

Dış ticaret verilerine göre Venezuela’nın Türkiye’ye ihracatı 2018’in ilk 10 ayında 111 milyon dolardan 984 milyon dolara ve Türkiye’nin Venezuela’ya ihracatı ise 36 milyon dolardan 112 milyon dolara çıktı. DEİK verilerine göre; Venezuela’dan 2018 yılı öncesinde Türkiye’nin ithalat kalemleri demir cevheri, petrol koku, asiklik alkoller, karbon, işlenmemiş alüminyum, yağlı tohumlar ve meyveler, etil alkol, odun kömürü olarak sıralanıyor. Ancak 2018 yılında ise açık kaynaklara yansıdığı üzere Venezuela Merkez Bankası ile yapılmış anlaşma uyarınca Türkiye’nin bu ülkeden altın ithal ettiği biliniyor.

Maduro, Erdoğan’la ortak açıklamasında, altın ticareti için “Venezuela ve Türkiye olarak şeffaf, başarılı her seferinde daha başarılı ve bağımsız ekonomik ilişkilere sahibiz. Altın, bizim ilişkilerimizin bir parçası. Biz, ABD ve diğer ülkelerin yaptığı ticarete karışmıyoruz, kimse de bizim ticari ve ekonomik faaliyetlerimize karışmasın” demişti.

“Venezuela altını Türkiye’de”

İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) Genel Müdürü Ayşen Esen, en son geçen yılın ilk dokuz ayı sonunda Venezuela’dan 900 milyon dolarlık altın ithal edildiği bilgisi paylaşmıştı. Esen, Venezuela’dan 23,6 ton altın giriş verisi olduğunu belirterek, “Venezuela Maden Bakanı altınları Türkiye gönderip buradaki tesislerde rafine ettirip tekrar ülkelerine geri döndüğünü açıkladı ancak rakamlar Türkiye'den çıkış olmadığını gösteriyor. Biz LBMA akreditasyonu olan bir rafineri olarak zaten bu ülke ile çalışmıyoruz. Sadece ambargo altında olanlar değil, haklarında herhangi bir soru işareti olan hiçbir ülke ile çalışmıyoruz. ABD'nin yeni yaptırımlar açıklamasının ardından Venezuela'nın altın işlemlerine devam edeceğini düşünmüyorum. İAR olarak biz zaten bu işlemlerin içinde değiliz ama yapanlar da belki yapmamaya başlayacaktır” ifadesini kullanmıştı.

ABD heyetinin de Cuma günkü temaslarında Türkiye’ye 23,6 tonluk altın girişini ve Venezuela için hangi şartlarda Türkiye’de tutulduğu konusunda bilgi almak istediği iddia ediliyor.

ABD’nin Türkiye’ye ekonomik yaptırımı olur mu?

İstanbul Arel Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cüneyt Akalın, Amerika'nın Sesi'nde yer alan açıklamasında, ABD’nin Türkiye’ye Venezuela ticareti nedeniyle bir ekonomik yaptırım uygulamasını beklemediğini söyledi. Trump’ın Suriye ve Kürt meselesi konularında ekonomik yaptırım tehdidinde bulunduğunu hatırlatan Akalın, “Türkiye, John Bolton’a diplomatik nezaket ötesinde bir tavır aldı. Böylece Beyaz Saray’a mesaj verildi. Bolton bunun altında kalacak bir insan değil, elinden geleni yapmaya çalışacaktır. Ama Türkiye’ye ABD’nin Venezuela’yla yakınlığına kızdığı için yaptırım koyacak değildir. Bizzat Türkiye’yi hedef almak isterse ABD yönetimi o zaman Türkiye ekonomisini hedef alacaktır. Venezuela meselesi bir etken olabilir ama asli gerekçe olmayacaktır” diye konuştu.

Akalın, Türkiye – Venezuela ilişkileri son dönemde hızlı gelişmeyi de şöyle değerlendirdi: “Erdoğan ile Maduro’nun siyasi geçmişleri oldukça farklı olduğu için böylesi hızlı bir yakınlaşma beklenmiyordu. Ama bunun ekonomik nedenleri var. Türkiye petrol yoksunu bir ülke olduğu için Venezuela’dan petrol alıyor. Türkiye ise, toplu konut yapımı gibi konulardaki deneyimini aktarıyor. Türkiye’nin önerileri de Maduro’ya çare gibi göründü.” Bunun yanı sıra her iki ülke açısından “ABD’ye karşı duyulan tepki ortaklığı” olduğuna işaret eden Akalın, Türkiye’nin terör örgütü olarak kabul ettiği bir yapıya ABD’nin destek vermesinin iki ülke ilişkilerinde sıkıntı oluşturduğuna dikkat çekti. Akalın, “Türkiye’nin kendisine yönelik tehditle Venezuela’ya yönelik tehdit arasında benzerlik olduğunu düşündüğünü ve bunun ABD’nin tutumundan kaynaklandığını” söyledi.

Soruşturma iddiası Amerikan basınında

Ağırlıklı olarak Amerikan siyasetiyle ilgili haberlere yer veren online gazete “Hill”, 31 Ocak günkü bir yazısında Washington yönetiminin Venezuela ve Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin Amerikan yaptırımlarını çiğneyip çiğnemediğini soruşturmaya başladığını ve yaptırımların ihlal edildiği sonucuna varılması durumunda harekete geçmeyi planladığını iddia etmişti.

Gazete, Amerikalı üst düzey bir yetkilinin Reuters haber ajansına verdiği demeçte, “Türkiye ve Venezuela arasındaki ticari faaliyetlerin özelliklerini inceliyoruz. Eğer bu incelemelerimizden, yaptırımlarımızın ihlal edildiği şeklinde bir değerlendirme çıkarsa elbette ki karşılık vereceğiz,” şeklinde konuştuğunu da yazdı.

Trump yönetimi, Kasım ayında Venezuela altınına yönelik yeni yaptırımları devreye sokmuş, Amerikalı yetkililer, o dönemde yaptıkları açıklamalarda, bu yaptırımların yolsuzluk yapan Venezuelalı hükümet yetkililerini hedef alma amacı taşıdığını kaydetmişti.

Reuter haber ajansının haberine göre Türkiye, geçen yıl Venezuela’dan 900 milyon dolar değerinde 23,63 ton altın satın aldı.

Türkiye-Venezuela ticari ilişkilerine yönelik soruşturma aynı zamanda Trump yönetiminin uluslararası toplumu Venezuelalı muhalif lider Juan Guaido’yu ülkenin geçici devlet başkanı olarak tanımaları çağrısında bulunduğu döneme rastladı.

Guaido’yu bu hafta içinde arayan Başkan Trump, tebrik mesajını iletti. Öte yandan aralarında Türkiye, Rusya ve Çin’in bulunduğu bir grup ülke, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu desteklemeyi sürdürüyor.

Maduro’yu geçen hafta arayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, destek verdiğini belirtti.

Öte yandan bazı Avrupa ülkeleri, Pazar gününe kadar seçimlere gitmesi için Maduro’ya baskı yapıyor. Amerika ise kendini geçici devlet başkanı ilan eden muhalif Juan Guaido’ya yönelik her türlü tehdidin ciddi şekilde yanıt bulacağı uyarısında bulunuyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.