ABD ekonomisi gücünü iş gücü piyasasına borçlu

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de yüksek faiz oranlarına rağmen ekonominin dirençli yapısını korumasının altındaki gizem çözülmüş gözüküyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de ekonomiyi dirençli kılan ana noktanın, on yıllardır görülen en güçlü iş gücü piyasası olduğu düşünülüyor. Bu durumun, ekonomiyi resesyondan uzak tuttuğu kabul ediliyor.

Genç çalışanlar işlerini kaybetme korkusu yaşamıyor

MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, yüksek enflasyon ve yüksek faiz oranlarına rağmen ABD ekonomisi durgunluktan nasıl kurtuldu? Çünkü Amerikalıların çoğu, özellikle de genç çalışanlar, işlerini kaybetme endişesi taşımıyor.

Jefferies'den ABD'li ekonomist Thomas Simons, yeni yayınladığı raporda “Çalışanlar iş gücü piyasası konusunda endişelenmeyeli çok uzun zaman oldu” diye yazıyor. Simons, mevcut iş gücünün yüzde 35'inin 20 yaşın altında olduğu 2010'dan bu yana ekonominin art arda üç ay boyunca iş kaybı yaşamadığına dikkat çekiyor. Genç çalışanlar, bazı yaşlı Amerikalılar gibi ardı ardına işten çıkarmalar yaşamıyor.

Peki bu noktaya nasıl gelindi ve bu nasıl mümkün olabildi? Örneğin bu yılın başlarında çok sayıda büyük işten çıkarma duyurusu yapıldı ve teknoloji sektörü son birkaç yıldır iş kayıplarından dolayı sarsıldı. Pandemi aynı zamanda sadece birkaç ayda yaklaşık 20 milyon işin yok olmasına neden oldu. Bu, birçok hane için açıkça bir ‘kabus’ dönemiydi.

Bunların hepsi doğru olsa da genel olarak iş gücü piyasası dikkate değer bir dayanıklılık gösterdi. Örneğin, toplam işten çıkarmalar son birkaç yıldır rekor derecede düşük seviyelerde veya bu seviyelere yakın seyrediyor ve işsizlik oranı da yüzde 3,7 ile son 55 yılın en düşük seviyesinde kalmaya devam ediyor.

Bu arada, oldukça fazla dile getirilen teknoloji sektöründeki işten çıkarmalar, toplam teknoloji istihdamının rekor seviyelere yükselmeye devam etmesini engelleyemiyor. Ve son olarak, pandemi dönemindeki iş kayıplarının iki aylık bir süre içinde gerçekleşmesi ve bu süreci normal ve yeniden işe almalardaki keskin toparlanmanın izlemesi de iş gücünün güçlü seyrini açıklıyor. 2020 yılının Mart ve Nisan aylarında kaybedilen 20,4 milyon işten yaklaşık 12,1 milyonu yıl sonuna kadar kurtarıldı. Hükümet istatistikleri, kaybedilen işlerin geri kalanının 2021'in sonunda neredeyse tamamen geri kazanıldığını gösteriyor.

Pandeminin kalıcı etkisi

Ancak pandemi dönemi kalıcı bir etki bıraktı: “İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en kötü iş gücü açığı.” Yaşlıların çoğu vaktinden önce emekli oldu, göç birkaç yıllığına durdu ve bazı insanlar sağlık nedenleri veya ailevi zorunluluklar nedeniyle iş gücüne geri dönmedi.

İş gücü sıkıntısı, büyüyen şirketlerin tam kadroya ulaşmasını çok zorlaştırdı ve çalışanlara onlarca yıldır sahip oldukları en büyük avantajı sağladı. Çalışanlar da bu avantajı daha büyük ücret artışları talep etmek veya daha yüksek maaş vaat eden başka işler lehine istifa etmek için kullandı.

Saatlik ücretler 2020'den bu yana yılda yüzde 4 ila yüzde 5 oranında arttı ve bu da harcamanın daha da artmasına yardımcı oldu. İş değiştirenlerin ücretlerinin daha hızlı artması ise, yüksek enflasyonun yarattığı tahribatın dengelenmesini sağladı.

Bu durumdan en büyük yararlananlar arasında perakende, eğlence ve konaklama ile istihdamın genellikle azalıp gittiği sağlık hizmetleri gibi sektörlerdeki çalışanlar oldu. Bu çalışanlar daha yüksek maaş ve daha fazla iş güvencesine sahip oldular.

Şirketler emek istifliyor

Tüketici güven anketine göre Ocak ayında ankete katılan Amerikalıların yalnızca yüzde 11'i iş bulmanın ‘zor’ olduğunu söyledi. Bu, Mart 2022'de görülen ve İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en düşük seviye olan yüzde 9,6'lık okumadan biraz daha yüksek bir seviyeye karşılık geliyor.

Şirketler, ekonomi hızlanırsa yeterli iş gücü bulamayacakları korkusuyla çalışanları işten çıkarmak konusunda isteksizler; bu, ekonomistlerin emek istifleme dediği bir olguya karşılık geliyor ve dolayısıyla ekonomi için bir çeşit verimli döngü yaratıyor.

Hane halkı harcama yapmaya devam ediyor çünkü çalışanlar işlerinde kendilerini güvende hissediyor ve maaşları artıyor. Ayrıca istikrarlı harcamalar, hâlâ bol miktarda mal ve hizmet sattıkları için işletmelere işten çıkarmalar için çok az neden sağlıyor.

2025’in ikinci yarısında güçlü toparlanma

Aslında tüketiciler, tasarrufları azalıp borçları artmasına rağmen şaşırtıcı derecede yüksek seviyelerde harcama yapmaya devam ettiler ve ediyorlar. Peki bu durum sürebilir mi? Simons bundan pek emin olmadığını söylüyor ve şöyle yazıyor: “Tüketiciler istihdamda kalacaklarından ve ücret artışları görmeye devam edeceklerinden emin oldukları sürece düşük tasarruf oranıyla çalışabilirler.”

Ancak işler hızla değişebilir; Simons, ekonomi yavaşlamadıkça ve işsizlik artmadıkça, Fed'in enflasyonu yüzde 2'ye indirebileceğinden şüphe ettiğini söylüyor. Simons düşüş eğilimine sahip olmaktan çok uzak ve Fed'in faiz oranlarını düşürmeye başlamasıyla birlikte ekonomideki herhangi bir durgunluk veya keskin yavaşlamanın muhtemelen kısa ömürlü olacağının altını çiziyor ve ekliyor: “Tüketicilerin nefes almasıyla 2024'ün ikinci yarısında yumuşak bir dönem, ardından 2025'in ilk yarısında güçlü bir toparlanma yaşayacağız.”

ABD ekonomisi sigortalanamaz halde

S&P: ABD ekonomisi emsallerinden daha iyi

ABD ekonomisi beklentilerin altında büyüdü

Paul Tudor Jones: ABD ekonomisi borçlanmayla büyüyor

Nassim Taleb: ABD ekonomisi ölüm sarmalında

ABD'de tarım dışı iş gücü verimliliği beklentileri aştı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.