ABD borsalarının bir garip endeksi Dow Jones

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dow Jones Sanayi Endeksi aslına bakılırsa çok büyük ABD şirketlerinin sadece bir grubundan oluşan hisse senetleri için kusurlu bir gösterge sayılabilir. CNN International’ın haberinde Dow Jones’un hantal ve bir Wall Street profesyonelinin ciddi bir şekilde dikkate alması için kapsamı çok dar bir endeks olduğu belirtiliyor. Ancak Dow Jones’ta neler olduğunun yatırım dünyasının dikkatini çektiği de bir gerçek.

Dow Jones perşembe günü tarihinde ilk kez 40.000 puan barajını aştı. Bu haber ABD’de televizyon bültenlerinde ve internet sitelerinde de haber olarak verildi. Endeksin ulaştığı bu mihenk taşı görünümündeki seviye dünyaya borsalarda iyi bir şeylerin olduğunun sinyalini verdi. Ancak CNN’in haberine göre bunun tam olarak ne anlama geldiği anlaşılmamış olabilir.

Ünlü borsa stratejisti Art Hogan konuyla ilgili, “Dow’dan bahsedildiğinde çoğu insan borsa anlamına geldiğini düşünüyor. Dow Jones Sanayi Endeksi ABD borsalarında listelenen hisse senedinin doğru bir ölçüsü olmasa bile dünyaya piyasanın hangi yönde hareket ettğini söylemenin anlık bir yoludur” açıklamasında bulundu.

Çoğu profesyonel yatırımcı Wall Street’te neler olup bittiğine dair daha geniş bir gösterge niteliği taşıyan S&P 500 Endeksi’ni takip ederken ortalama Amerikalılarsa Dow Jones’u izliyor. Borsa araştırmaları firması DataTrek’in kurucusu Nicholas Colas, Google aramalarına dikkat çekerek ‘Dow Jones’ için yapılan arama sayısının her zaman için ‘S&P 500’den daha fazla olduğuna işaret etti.

Colas, “Eğer bir yatırımcı değilseniz yükselen hisse senetlerinin ekonomi için iyi olduğunu ve işinizden çıkarılma ihtimalinizin muhtemelen daha aza indiğini bilirsiniz” diyor.

Ancak Dow Jones’la ilgili büyülü bir konu yok. Endeks Amazon’dan McDonald’s’a ve Walt Disney’e kadar 30 büyük Amerikan şirketinin hisse senetleri aktivitesini takip ediyor. Endeksin çok yaşlı olması da bugün hâlâ değerli olmasında önemli bir etken.

Westwood Capital'in yönetici ortağı Daniel Alpert, "Dow, şüphesiz, anakronik bir endekstir. Birincil faydası, neredeyse sonsuza kadar geriye gitmesidir” diyor.

Köklü geçmiş

Ekim 1929’daki borsa çöküşüne giden günlerde hisse senetlerinin neler yaşandığını görmek isteyenlerin ulaşabileceği tek bir kaynak var. Zira Dow Jones bu bilgileri tartışmasız bir biçimde koruyan tek endekstir.

Dow Jones Sanayi Endeksi’nin tarihi 1890’lara kadar uzanıyor. Oysa S&P 500 Endeksi ise II. Dünya Savaş’nın ekonomik çalkantılarından çok sonra 1957’de kuruldu. Dolayısıyla Dow Jones adeta borsaların evrimini gösterecek biçimde ABD ekonomisinin devam eden tarihini yansıtıyor.

Ağır sanayinin yükselişini ve düşüşünü, Silikon Vadisi’nin ortaya çıkışını, bir zamanlar Standard Oil ve US Steel gibi şirketlerin hakim olduğu Dow Jones Sanayi Endeksi’ndeki bileşenlerin değişimi üzerinden takip etmek mümkün. Bugünlerde ise Dow Jones’un ağır toplarının UnitedHealth, Microsoft ve Goldman Sachs olduğu biliniyor.

Dow Jones’un garip sistemi

Ciddi borsa yatırımcılarının Dow Jones’a burun kıvırmalarının bir sebebi de endeksin S&P 500’ün yaptığı gibi şirketlerin piyasa değerlerine göre ağırlıklandırılmasının aksine hisse fiyatına göre sıralama yapmasıdır. Oysa piyasa değeri bir şirketin borsadaki toplam değerini ölçer.

Dow Jones Sanayi Endeksi’nde ekonomiyle daha az ilgisi olan küçük bir şirket, sırf hisse fiyatından dolayı ekonomik değeri daha büyük bir şirketten daha ağır basabilir. Örneğin Dow Jones endeksinin son güncellenmesinde yaklaşık 125 milyar dolarlık değeri olan ve tüketici ekonomisiyle neredeyse hiçbir işi olmayan Wall Street bankası Goldman Sachs bir milyar müşterisi olan 3 trilyon dolarlık teknoloji devi Apple’dan daha ağır gözüküyor.

Endeksin puanlama sistemi şu şekilde çalışıyor: 30 şirketin her birinin hisse senedi fiyatı alınıyor, bu puanlar toplanıyor ve piyasadaki dalgalanmaları hesaba katmaya yardımcı olan sabit bir rakam “Dow bölenine” bölünüyor.

Colas bu mantıksızlığı açıklarken, “Biri size çocuklarınızın nasıl olduğunu sorarsa yapacağınız şey onların yaşını toplamaktır. Benim 10,5 ve 3 yaşlarında çocuklarım var. 18 yaşındayım… Daha yüksek bir rakam size bir şey anlatmaz. Sizse ‘tamam o zaman çocuklarım yaşlanıyor’ dersiniz” ifadelerini kullandı.

Dow Jones tüm kusurlarına rağmen Amerikan borsalarının ruhuna yerleşmiş bir endeks konumunda. Alpert Dow Jones’la ilgili, “Son derece kusurlu bir endeks. Ancak bu kelime mümkün olan en kısa harflerle Wall Street’i tanımlar” açıklamasında bulundu.

Dow Jones'un 40 bin puanı aşması yatırımcılarda beklenen heyecanı yaratmadı

Hedge fonu milyarderinden ABD’de ‘iç savaş’ uyarısı

New York borsası ABD verisi sonrası düşüşle kapandı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.