8 soruda tüm ayrıntılarıyla kripto krizi

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Kripto para piyasaları yoğun bir karmaşanın içerisinde. Kasım ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşan kripto para birimleri hafta boyunca şok edici fiyat hareketlerine maruz kaldı. Kripto yatırımcılarının aklında ise stablecoin’lerin istikrarından beklenen kripto kışının gelip gelmediğine kadar birçok soru birikti. Fortune’un haberinde bir süredir gündemi işgal eden kripto krizi 8 soruda açıklanıyor:

Kripto piyasaları ne kadar düştü?

Küresel olarak kripto piyasalarının toplam değeri, Kasım 2021'de tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmasından bu yana %59 oranında düştü. Ancak özellikle geçtiğimiz hafta oldukça acımasız geçti. CoinMarketCap verilerine göre, kripto piyasaları Perşembe günü 1,18 trilyon dolar ila 1,2 trilyon dolar civarında değer kaybetti. Bu, tek bir haftada %33'lük bir düşüş anlamına geliyor. Satıştan kaynaklanan hasarın etkileri de yaygın bir biçimde hissedildi. Bitcoin, 4 Mayıs'tan 12 Mayıs’a kadar üçte bir oranında düştü.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre 12 Mayıs tarihinde Türkiye saatiyle saat 7:00’da Bitcoin 26.284,90 dolara kadar düştü. Sert düşüşlerin ardından toparlanan Bitcoin Cuma günü öğlen saatlerinde ise 30.470 dolar civarında değerleniyor. Dünyanın en büyük ikinci kripto para birimi olan Ether ise 4 Mayıs’tan 12 Mayıs’a kadar olan sürede %35 değer kaybetti. Ether 2.085 dolar civarında işlem görüyor.

Altcoin piyasalarında Cardano, Solana ve Polkadot’ta 12 Mayıs diplerinde %45’ün üzerinde düşüşler görüldü. Spekülatif kripto para birimi DogeCoin ise %40’ın üzerindeki düşüşle dip yaparak 0,072 dolara kadar geriledi. DogeCoin Cuma günü 0,093 dolar civarında işlem görüyor.

Düşüşler ne kadar ciddi?

Kripto piyasalarında yatırım kazançları ve kayıplarını değerlendirmek analistlerin nereden baktığına göre değişiyor. Yeterince uzaktan bakıldığında ise küresel kripto pazarlarının toplam değerinin, kriptonun en son yükselişe başladığı Mart 2020'den bu yana hala %789 arttığını görülebiliyor. Buna karşılık, 2018 yılında gerçekleşen kripto kışında kripto piyasalarının küresel değeri yaklaşık %70 oranında düşmüştü.

Bitcoin neden düştü?

Dünyanın en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’in Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyeye ulaşmasının ardında tek bir sebep yok.

Tıpkı teknoloji hisseleri, özel amaçlı satın alma şirketleri (SPAC) ve yeni halka açılan hisse senetleri gibi diğer riskli yatırım varlıklara benzer bir şekilde Bitcoin de ABD’de yükselen enflasyonla mücadele ediyor. Söz konusu düşüşler ABD Merkez Bankası’nın (FED) enflasyonun ‘geçici’ olduğu fikrini terk ederek faiz oranlarını yükseltmeye başlamasıyla tetiklendi.

Bitcoin her ne kadar destekçileri tarafından enflasyon karşısında koruma sağlayan bir yatırım aracı olarak lanse edilse de koruma yatırımlarından çok uzak bir performans gerçekleştirdi. 4 Mayıs tarihinde FED’in politika faiz oranlarını yarım puan artıracağını açıklamasının ardından Bitcoin’de de sert düşüşler görülmeye başlandı.

Kripto araştırmaları firması IntoTheBlock’un Araştırma Başkanı Lucas Outumuro geçtiğimiz hafta konuyla ilgili açıklamasında, “Bu hafta piyasalar FED toplantısının ardından ani bir U dönüşü yaptı. Borsa endeksleri ve kripto bir kez daha senkronize hareket etti" ifadelerine yer verdi.

Bitcoin’deki düşüşü şiddetlendiren en önemi etkense stablecoin olarak bilinen ve ABD Doları’yla eş güdümlü hareket eden TerraUSD’nin veya kısa adıyla UST’nin çöküşü oldu.

UST kripto nedir?

Güney Koreli kripto para girişimcisi Do Kwon liderliğinde Terraform Labs firması tarafından üretilen UST stablecoin olarak bilinen kripto para türünün ilk örneğidir.

Fikir ‘stablecoin’ kelimesinden de anlaşılacağı üzere değerini 1 dolar sabitler ve kripto paralarda vahşi volatilite dalgalanmaları görüldüğü sıralarda yatırımcılara güvenli liman sağlar. En büyük iki stablecoin olan Tether ve USDC gibi çoğu stablecoin bu amaca ulaşabilmek için eşit miktarda nakit, tahvil ve diğer varlıklar tarafından desteklendiğini iddia ediyor. UST ise algoritmik stablecoin olarak bilinen bir kripto varlık. Bu da UST’yi destekleyen hiçbir reel varlığın olmadığı anlamına geliyor. Fortune'dan Marco Quiroz-Gutierrez’e göre UST’nin fiyatını 1 dolar civarında tutabilmesi için elinde sadece UST’de veya kardeş kripto para birimi Luna’da yapılan ticarete veya üretilen tokenlara göre hareket eden bir algoritma var.

UST’ye ne oldu?

Cumartesi günü UST ilk kez 1 dolar seviyesinden ayrıldı. Fortune'un haberine gör, o kadar istikrarlı olmayan stablecoin'in düşüşünün, UST mevduatlarında uzun zamandır UST şüphecileri için endişe kaynağı olan Terra tabanlı merkezi olmayan bir finans protokolü Anchor'un düşüşüyle başladığına inanılıyor. Fiyatlardaki ayrışmanın ardından UST bir türlü toparlanamadı. Pazartesi günü 70 sente düşen UST, Salı günü 60 sente, Çarşamba günü ise 30 sente geriledi. CoinMarketCap verilerine göre UST Cuma günü 16 sent civarında değerleniyor.

Peki Luna’ya ne oldu?

UST’nin kardeş para birimi Luna’da görülen düşüşlerse oldukça dikkat çekici seviyede. Bir hafta öncesinde kripto para birimi Luna 87 dolar civarında hareket ediyordu. Ancak Luna son yedi günde %99,93 değer kaybetti. Hem Luna’nın hem de UST’nin bulunduğu kripto ağı Terra’nın yaklaşık iki saat durdurulduğu Perşembe günü Luna 24 saatte %97 düştü. Kripto para birimi Cuma günü ise 0,00003824 dolardan işlem görüyor.

Coinbase hisseleri neden çöküyor?

ABD’nin en büyük kripto borsasının hisseleri aylardır düşüyor ve bu düşüş kripto para piyasalarıyla yakından ilişkili. Tıpkı Bitcoin ve Ether gibi Coinbase hisseleri de Kasım ayında tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştı. O tarihten itibaren şirketin hisseleri düşüşe geçti. Yatırımcılar paralarını Coinbase gibi büyüme odaklı şirketlerden daha istikrarlı para getiren hisselere yönlendirdi.

Ancak Coinbase hisselerindeki satış dalgası şirketin ilk çeyrek bilançolarını açıkladığı Salı gününden itibaren hız kazandı. Zira bilançolar yatırımcıların beklentilerini karşılayamadı. Geçen yılın ilk çeyreğinde 771 milyon dolar net kâr paylaşan şirket bu yılın ilk çeyrek bilançosunda ise 430,7 milyon dolar net kayıp verdi. Aylık işlem yapan kullanıcı sayısı çeyrek bazında düşüş gösterdi. Şirketin işlem hacimleri de düştü. Tüm bu düşüşler yakın zamanda toparlanamayabilir.

Goldman Sachs analisti Will Nance, 11 Mayıs tarihli bir araştırma raporunda, "Piyasanın kârlılığa, durgunluk riskine ve perakende ticaretteki pandemi kaynaklı coşkunun azalmasına odaklandığı bir ortamda, Coinbase hisselerinin yakın vadede daha iyi performans göstermekte zorlanacağına inanıyoruz" dedi.

Kripto varlıkları satmalı mı yoksa fiyatlar yeniden yükselecek mi?

Yatırımcıların en çok sorduğu soru ise kripto varlıkların nasıl yönetileceği ile ilgili. Kriptoyu satıp kripto hesapları kapatılmalı mı, yoksa dipten mi almalı?

Bu soruların net bir cevabı yok. Ancak alınacak kararlar tamamen yatırımcının konumu ve ne kadar risk alabileceğiyle alakalı. Zira kriptoya yatırım yapacak bir yatırımcının ne kadar birikimi olduğunu, emekliliğine kaç yıl kaldığını, mortgage ödemesi yapıp yapmadığını veya kriptoya ne kadarlık bir oranda yatırım tahsis etmeyi düşündüğünü değerlendirmesi gerekiyor.

FTX’in CEO’su Sam Bankman-Fried gibi kripto uzmanları ve analistler son dönemdeki düşüşler konusunda iyimser açıklamalarda bulunuyorlar. Bankman-Fried konuyla ilgili Fortune’a yaptığı bir açıklamada hisse senetlerinin toparlanmasıyla birlikte kriptonun da toparlanacağını söyledi. FTX CEO’su, “Kripto piyasaları büyük oranda stabilize oldu” açıklamasında bulundu.

Buna karşılık ünlü borsa uzmanı Mark Cuban ise “Kripto yatırımında aşırıya kaçmayın” uyarısında bulunuyor.

Kripto para intiharı

Luna için tedbirler açıklandı

Tether CTO'sundan önemli açıklama

Kripto paralarda kayıplar artıyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.