720 milyon $'lık fona dokunmak yasak!

720 milyon dolarlık fonu Türkiye'nin 44'üncü büyük sanayi kuruluşunun büyüklüğüne denk Tekstil İşverenleri Sendikası'nın 41 yıllık Başkanı Halit Narin, "Bu parada kimin gözü yok ki" diyor ve ekliyor: Yeni Sendika Yasası'yla sosyal projelere kaynak aktarmamız yasaklandı. 50 milyon dolarlık projemiz askıda. Paramız var, vermek istiyoruz, 'Verme' diyorlar.
1961 yılında kurulan Türkiye Tekstil İşverenleri Sendikası (TÜTSİS) özellikle 1960'lar ve 70'lerde işçilerle yürütülen görüşmelerin en önemli oyuncularından biriydi. Sendika son zamanlarda ise daha çok kasasında biriken fonun büyüklüğüyle gündeme geliyor. 2006 yılında 600 milyon dolar büyüklüğe ulaşan fonun özellikle kriz dönemlerinde zor durumdaki üyelere hibe olarak kullandırılması tartışılıyor. Sendikanın 41 yıllık başkanı Halit Narin, fonun nasıl değerlendirildiğiyle ilgili detay vermek istemese de kasım ayında onaylanan yeni Sendikalar Yasası'nın işlerini daha da zorlaştırdığını anlatıyor. Halit Narin, fon, sendikalar, iş hayatındaki deneyimleri ve Onursal Başkanı olduğu Martı Grubu ile ilgili soruları şöyle yanıtlıyor:
* Sendikanın fonunda 800 milyon dolar biriktiği konuşuluyor, bu rakam doğru mu?
Şu an 720 milyon Dolar var. Bu fonda kimin gözü yok ki... Ama biz canlıyken kimse dokunamaz.
* Bu fonu kullanabilmek için yasa değişikliği talebi vardı, umudunuz var mı?
Kanunla düzeltilmesi gereken şartlar var, o düzeltmeler yapılmadan bir şey yapılamaz. Şimdi gündemde Suriye problemi, Güneydoğu problemi var, şu an bu kanun için araya girmek yemek olmadan maydanoz koymaya benzer.
* Topkapı Sarayı'nda padişahların kıyafetleri ve kumaşlarının sergilenmesi için protokol imzaladınız, sergi ne zaman?
Osmanlı İmparatorluğu'nun sahip olduğu 600 yıllık kumaşlar duruyordu. O kumaşların da sergilenmesine, hatta tamir edilmesine talip olduk. Ama son Sendika Yasası bizi sekteye uğrattı. Eski kanunda sendikanın gelirlerinin yüzde 5'i kadar sosyal projelere destek verilebiliyordu. Son kanunla o kaldırıldı. Dolayısıyla sendikalar sosyal projelere destek veremiyor.
* O zaman diğer destek verdiğiniz projeler de mi askıya alındı?
Evet, yani finansmanı durdu. 5 milyon dolar Topkapı Sarayı, 10'ar milyon dolar Çerkezköy, Adana ve Kayseri'den mesleki eğitim merkezlerimiz, 5 milyon dolar Abdullah Gül Üniversitesi, 10 milyon dolar da MOBESE'lere verdiğimiz destek vardı. Şu an hepsinin finansmanı askıda. Toplam 50 milyon dolarlık iş.

* Değişiklik için harekete geçtiniz mi?
Kanunun bu kısmında düzeltme için Bakanlık için temasımız var. Düzeltileceğini umuyor ve düşünüyoruz. Şu an elimiz kolumuz bağlı. Sırf biz değiliz tabi, hiçbir sendika yapamıyor şu an. Hem bağışçıyız, hem takipçisiyiz. Bağışçı olmamıza rağmen takipçisiyiz! Param var, vermek istiyorum, 'Verme' diyorlar. Resmen yapacağımız katkı yasaklandı. Bu yanlışın düzeltileceğini umuyoruz.
Turkcell'i 'Satmaz' diye reddettik
* 1980'lerde Turkcell projesi teklif edilmiş, reddetmişsiniz, anlatır mısınız?

Murat (Vargı) gelmişti. Türkiye'de o zaman daha cep telefonu yok, 'Telefon işi var' dediler, anlattı, masanın etrafında düşündük, 'Satsa satsa 10 bin-15 bin satar' dedik. O dönem kimsede yok, Başbakan'da yok, yurt dışında yok. Bizim de aklımıza yatmadı.
* 'Nasıl reddetmişim' diye düşünüyor musunuz?
Yaramı deşme. Keşke ilgilenseydik. Ama o dönem öyleydi. Bakın Turgut Bey'in (Özal) bir ABD'li müşaviri vardı, araç telefonu işine girmemizi tavsiye etti. Avrupa'ya gidiyorsun, ABD'ye gidiyorsun, yok, gördüğün bir şey değil. Ben de 'Arabada fabrikayla konuşsam ne olacak, zaten 15 dakikada varıyorum' dedim. Bir başka örnek, bir işadamı arkadaşım 'Televizyon yatırımı yapmak istiyorum, izin vermiyorlar, git bir konuş' diye rica etti. Erbakan'ın müsteşarı var o zaman. Gittim, konuştum. "Halit Bey izin veremeyiz, biz hesap ettik, Türkiye'de senede 500-600 bin adetlik televizyon kapasitesi var, biz bunun üzerinde üretim için izin verirsek sürprodüksiyon (üretim fazlası) olur" dedi. Bu kadar değişti Türkiye.
Birine kızdım otelini alıp turizme girdim
* Sanayicilikten turizme kaydınız, turizm için daha dertsiz ya da daha karlı diyor musunuz?
Benim rahmetli dedem, babam esnafmış. 1934'te babam rahmetli el dokuma tezgahıyla dokumacılığa başlamış, halen de devam eden sanayiciliğimiz başlamış. Devam ediyor, ama binlerce kişiyi çalıştıran bir yapıdan çok az kişiyi çalıştıran bir yapıya indik. Şartlar öyle gerektirdi, küçüldük. 1970'lerde turizme adım attık. Turizme de hoşumuza gittiği için girdik.
* Sadece hoşunuza gittiği için değil, karlı da gördünüz herhalde?
Aslında öyle değil, tamamen hoşuma gittiği için turizme girdik. Çok zevkli geldi. Birilerine de kızdık. 1000 TL için kızdırdılar beni, ben de otelini almak durumunda kaldım. Çocuklarım da turizmi daha çok benimsedi.
İthalata ek vergi 100 bin kişiye istihdam yarattı
* İthalata ek vergi yerli üreticinin yaralarını sarmaya yetti mi?
Türkiye'nin medarı iftiharı bir tekstil sektörü vardı. 90'lı senelerden evvel 200 milyar dolara yakın para yatırıldı. Ama ithalatçılar, konfeksiyon ithalatçıları zaman zaman bürokrasinin aklını çelerek o kapıları açtılar. O kapılar açılınca ithalatçıya cennet gibi kar getirirken sanayiciye darbe vurdu. En son gelen ek vergiyle fabrikaların bir miktar çalışmasına olanak sağlandı. Bu kanundan önce 'Bu kanun çıkarsa 500 bin kişi işsiz kalır' diye beyanat verenler suspus oldular. Ek vergi 100 bin kişiye istihdam sağladı. Ama toplam 500 bin kişi işten çıkmıştı, yani hasarın bir kısmını telafi edebildik.
'ŞİMDİ İŞÇİLER AĞLASIN' DEMEDİM
* 12 Eylül'de 'Şimdiye kadar işçiler güldü, artık onlar ağlasın' şeklinde sözleriniz basına yansıdı...
Ben ağlasın demedim. '12 Eylül'e kadar bütün kanunlar işçiler lehineydi. ‘Artık denge olacak' dedim. Gazeteci alıp öyle kullanmış.
* Bu sözle anılmaktan rahatsız olmuyor musunuz?
Rahatsız olmuyorum, yaptığımdan da rahatsız olmam ben, yapmadığımdan hiç olmam.
* Şu an özel sektörde sendika yok denecek kadar az, sendikasız bir ekonomi denklemi sağlıklı mı sizce?
Sendikaların esamesi niye okunmuyor, çünkü fonksiyonu yok artık. Sendika, hak korumak için kurulur. Bu haklar kanunlarla düzeltile düzeltile sendikaların koruyacağı bir şey kalmadı, ücret hariç. Sosyal haklar zaten dengeli hale geldi.
'Zengin turist gelsin' diyenler yalan söylüyor
* Diğer otellerinizle performansını kıyasladığınızda şehir otelciliğinden memnun musunuz?
Biz çok memnunuz, çünkü otelimizin kalitesi çok yüksek. Sıkıntı yok. Ama sektöre bakınca, bizde bir moda vardır, biri yapınca herkes o işe girer. Böyle olursa şehir otelciliğinin de tadı kaçacak. Genel olarak turizme bakarsak da, sektörde çok büyük bir gelecek var... Daha bir sürü destinasyon bakir. Hem Ege'de hem de Anadolu'da keşfedilmemiş yerler var.
* 'Zengin turist gelmiyor' eleştirisi yapanlara katılıyor musunuz?
Hepsi yalancı. Türkiye'ye 3-5 zengin gelse toplamı ne kadar değiştirebilir? Dünya kitle turizmine yöneliyor. Zengin adam gelse ne yapacak ki? Teknesi var, yatı var, uçağı var, inse inse 1-2 gün yemek yemeye iner. Toplam turizm sektörünü etkileyecek harcamayı yapmaz.
SON DİLEĞİ OTELİMDE KALMAKTI, ERTESİ GÜN ÖLDÜ
Halit Narin, turizme girdikleri yıllarda sektörün ne kadar bakir olduğunu "Nejat Eczacıabış telefon etti, ‘Bir arkadaşım Marmaris Martı'da bir gece kalmadan ölmek istemiyorum diyor’, dedi. Verdik. Bir gece kaldı ve ertesi gün öldü. Ailesi mutlu öldü diye teşekkür etti " diye anlatıyor.
SİYASETÇİ ÇOK KONUŞANI SEVMEZ
Narin, kurucularından olduğu TÜSİAD'ın eleştirilen Ecevit dönemi ilanlarını ve derneğin siyasilerle polemiklerini "Hükümetlerle ekonomi kavgası yapılır, siyasi kavga yapılmaz. Siyasetçi çok konuşanı sevmez, kendisini seveni sever" diye değerlendiriyor.
Meltem Ersoy/HT Ekonomi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.