4 şirketten biri zararda

TÜRKİYE’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nda 27 milyar lirayı aşkın cirosuyla TÜPRAŞ 2005’ten bu yana süren liderliğini korudu ve yine en büyük sanayi kuruluşu oldu. Toplamda 409.8 milyar lira ciro yapan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun toplam kârı 22.7 milyar lira olurken, her 4 şirketten birinin zarar etmesi dikkat çekti.
İSTANBUL Sanayi Odası’nın (İSO), Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nda 2005’ten bu yana liderliğini koruyan TÜPRAŞ, 2011’de de 27 milyar 409 milyon lira cirosuyla yine en büyük sanayi kuruluşu oldu. 2011’de 409.8 milyar lira ciro elde eden 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun, üretici fiyatlarla yarattığı brüt katma değerin Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payı, 0.3 puan azalarak yüzde 9’a geriledi. İSO 500’ün toplam kârı ise, 22.7 milyar lira olurken, her 4 şirketten birinin zarar açıklaması dikkat çekti. 487 özel kuruluşun 372’si kâr ederken, 115’i zarar açıkladı. 500 içinde, kâr eden kuruluş sayısı 380, zarar eden kuruluş sayısı 120 olurken, kâr eden kuruluş sayısı 2010’a göre 54 kuruluş azaldı, zarar eden kuruluş sayısı ise neredeyse ikiye katlandı.
İlk 5’in 3’ü otomotivden
500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2011 sıralamasında ikinci sırayı 8.5 milyar lira ciroyla geçen yılın üçüncüsü Ford Otomotiv aldı. Üçüncü sırada ise, 7.3 milyar lira ciroyla geçen yıl dördüncü Oyak-Renault bulunuyor. 7 milyar liralık cirosu ile dördüncü sırada yer alan Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), araştırmada ilk 10’da yer alan tek kamu kuruluşu oldu. TOFAŞ da 6.3 milyar lira ciroyla 5’inci büyük şirket oldu. Kârlılıkta birinciliği 1.7 milyar lira ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) elde ederken, ikinci EÜAŞ ise aynı zamanda 1.3 milyar lira kâr ile 2011’de en kârlı ikinci şirket oldu. Kârlılıkta ilk 10 şirket arasında 3 kamu kuruluşu yer alırken, 500 Büyük’ün lideri TÜPRAŞ’ın kârı ise, 1.2 milyar lira oldu. 2010’da kârlılıkta 6’ncı sırada yer alan Eti Maden 2011’de 841 milyon lira kârla 4’üncü oldu.
Toplam kârda kamu geride
İSO genelinde 2010 yılında yüzde 7.6 olan satış kârlılık oranı, 2011’de yüzde 5.6’ya geriledi. Özellerde ise bu oran 2011’de dönem kâr ve zarar toplamındaki düşüşün etkisiyle yüzde 5.9’dan yüzde 4.8’a indi. Vergi öncesi dönem kâr ve zarar toplamına bakıldığında, cari fiyatlarla yüzde 5.5, sabit fiyatlarla yüzde 15.9 oranında küçülme görüldü. Özel kuruluşlarda ise vergi öncesi dönem kâr ve zarar toplamı cari fiyatlarla yüzde 7.9 artarken, sabit fiyatlarla yüzde 3.9 düştü. Kamu kuruluşlarında dönem kâr ve zarar toplamındaki olumsuzluğun ‘daha büyük boyutta’ olduğuna dikkati çekilirken, kamu kuruluşlarında dönem kâr ve zarar toplamı cari fiyatlarla yüzde 40.8 geriledi.
Özelin borcu yüzde 26.6 arttı
2011 yılında İSO 500’de toplam borçlar yüzde 20.1 oranında artış gösterirken, özel kuruluşların borçları yüzde 26.6 arttı, kamu kuruluşlarında ise yüzde 38.3 düştü. Özel kuruluşlarda borç artışının daha yüksek olması kurlardaki yukarı hareket nedeniyle dış borcu olan kuruluşların TL karşılığı borçlarının artmasından kaynaklandığı belirtildi.
Kâr eden azaldı zarar eden arttı
2011 yılında İSO 500’de kâr eden kuruluş sayısı 380, zarar eden kuruluş sayısı 120 iken, 2010’da İSO 500 kapsamında kâr eden kuruluş sayısı 434, zarar eden kuruluş sayısı 66’ydı. Geçtiğimiz yıl kâr eden kuruluş sayısı 2010’a göre 54 kuruluş, 2007 yılına göre 70 kuruluş azaldı. 2010’da zarar eden kuruluş sayısının 66 olduğu gözönüne alındığında, 2011’de bu sayının neredeyse ikiye katlandığı dikkati çekiyor.
Üretimden satışlar yüzde 27 arttı, özeller kamuyu geçti
GEÇTİĞİMİZ yıl İSO 500’deki sanayi kuruluşlarında toplam üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 27, sabit fiyatlarla ise yüzde 13.1 oranında arttı. Bu artışların, 2010 yılındaki yüzde 21.8 ve yüzde 14.7’lik artışlara kıyasla elde edilmesi dikkati çeken bir unsur olarak göze çarpıyor.
Özel kuruluşlarda ise 2011’de üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 29.4, sabit fiyatlarla yüzde 15.2 oranında artış gösterdi.
Çalışan sayısı yüzde 4.3 yükseldi
İSO 500 genelinde 2011’de çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 4.3 oranında artarak 574 bin 589 kişi oldu. Bu oran özel kuruluşlarda yüzde 5.1 oranında artarken, buna karşılık kamu kuruluşlarında yüzde 1.3 azalış gözlendi. Çalışan yoğunluğunun 2003’ten itibaren azalış trendi içinde olduğu dikkati çekerken, özel kuruluşlarda 2011 yılında bu yoğunluk 1.3 ile en düşük seviyesine geriledi. Bu işgücünde verimliliğin arttığını gösteriyor.
Koç’tan 13, Sabancı’dan 10 şirket listede
TÜRKİYE’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde Koç Holding iştiraki 13 şirket, Sabancı Holding iştiraki 10 şirket yer aldı. Koç’un şirketlerinden Tüpraş ilk sırada yer alırken, Ford Otomotiv ikinci, Tofaş beşinci, Arçelik altıncı, Aygaz onuncu, Türk Traktör 35’inci, Mogaz 75’inci, Otokar 93’üncü, Tat 100’üncü, Arçelik-LG 118’inci, Demir Export 297’inci, AES Entek 317’inci, Opet 498’inci sırada yer aldı. Sabancı Holding iştiraklerinden Philip Morris Sabancı 36’ncı, Brisa 46’ncı, Enerjisa 56’ncı, Akçansa 66’ncı, Sasa Polyester 69’uncu, Çimsa 84’üncü, Kordsa 115’inci, Temsa Global 147’nci, Olmuksa 198’inci, Yünsa 359’uncu sırada yer aldı. Hürriyet

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.