3 milyar dolarlık maliyet

Türkiye’de yeterli organ bağışı olmadığı için ihtiyaç duyulan kadar organ nakli yapılamaması, tedavi ve ilaç masrafları, makine ithalatları, iş gücü kaybı gibi etkenlerle yılda yaklaşık 3 milyar dolarlık ekonomik kayba neden oluyor.
İSTANBUL Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) hazırladığı “Organ Nakli ve Türkiye Gerçeği” Raporu’na göre yeterli organ nakli yapılamaması nedeniyle, tedavi veya ilaç masrafları, makine ithalatları, çalışma yaşamında olamama gibi etkenlerle oluşan yıllık ulusal kayıp yaklaşık 3 milyar doları buluyor. İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan duyarlılık oluşturmak için sivil toplum kuruluşlarını aktif olmaya çağırarak, “Acil önlem alınmalı ve devletin bu konudaki çalışmaları desteklenmeli” dedi.
20 bin kişi sırada
Rapora göre, Türkiye’de halen 20 bini aşkın kişi böbrek, karaciğer, kalp, pankreas ve akciğer için nakil bekliyor. 70 bin kronik böbrek hastasından 40 bini ise yaşamını diyaliz makinesine bağlı sürdürüyor. Genetik özelliklerin yanı sıra sağlıklı beslenmeme ve aşırı tuz tüketimi nedeniyle 2016 yılında kronik böbrek yetmezliği hastalarının sayısının 115 bini bulması bekleniyor. Türkiye’de organ nakli bekleyen hastalar arasında ilk sırada da kronik böbrek yetmezliği çekenler geliyor. Halen böbrek bekleyen 17 bin 997, karaciğer bekleyen bin 706, kalp bekleyen 253, pankreas bekleyen 205 ve akciğer bekleyen 5 hasta bulunuyor. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de toplam 20 bin 169 kişi organ nakli için beklerken 2011 yılında organ bağışı sayısı ise sadece 320. 2010 yılında ise 450’si kadavradan olmak üzere toplam yapılan organ nakli sayısı da yalnızca 3 bin 133. Verilere göre organ nakli bekleyen 20 bin 169 kişinin 4 bin 859’u İstanbul’da yaşıyor. Her yıl bu rakama en az 4 bin kişi artıyor. Sosyal sorumluluk gereği İSMMMO’nun Türkiye Böbrek Vakfı gibi kuruluşlara destek verdiğini belirten Arıkan “Sivil toplum kuruluşlarının görevi topluma katkı sağlamaktır. Toplumun tüm kesimlerini bilinçlendirmeyi hedefliyoruz” dedi.
1 diyaliz hastasının maliyeti 30 bin dolar
İSMMMO Raporuna göre bir diyaliz hastasının yıllık tedavi masrafı 30 bin doları buluyor. Kişinin yaşam kalitesini düşürmesinin yanı sıra haftada üç kez diyalize girme zorunluluğu var ve her seans 4 saat sürüyor. Bu da bir hastanın her hafta 12 saatini bir diyaliz merkezinde geçirmesi anlamına geliyor. Öte yandan bir ömür boyu diyalize girmek de mümkün değil. Uzmanlar diyalizin ömrü ortalama 4-10 yıl arasında uzattığını belirtiyor, hastanın durumu daha iyiyse bu süre 20 yıla kadar çıkabiliyor. 70 bin diyaliz hastasının yıllık harcama maliyeti tek başına 2 milyar doları geçiyor. Türkiye’de 354’ü özel olmak üzere toplam 792 diyaliz merkezi bulunuyor. Bu merkezlerdeki makine sayısı 13 bini geçmiş durumda. Bir diyaliz makinesi belirli bir süre ve kullanım seansı sonrası işlevini yitiriyor ve yenilenmesi gerekiyor. Türkiye, 2010’da endoskopi ve diyaliz makinelerinin ithalatına 66.3 milyon dolar para ödedi.
Böbrek hastası sayısı 2016’da 115 bini bulacak
RAPORDA Türk Böbrek Vakfı’nın verilerine de değiniliyor. Vakfa göre Türkiye’de yaklaşık 70 bin diyaliz hastası var. Bu rakam her yıl yüzde 10-12 arasında artış gösteriyor. Bu hesaplamaya göre 2016 yılında diyaliz hastası sayısı 115 bine çıkacak. Türkiye’de kronik böbrek hastalığının bu kadar yaygın olmasının en büyük nedeni ise geleneksel beslenme alışkanlığı ve yaşam tarzı. Tuz tüketiminin dünya standartlarının çok üstünde olması, yağ ve şeker tüketiminin fazlalılığı. Spor yapma alışkanlığının gelişmemesi nedeniyle erişkinlerin önemli bir bölümünde kalp, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı görülme olasılığı artıyor. Türkiye’de kişi başına günlük 6 gram olan tuz tüketimi oldukça yüksek, bazı bölgelerde bu rakam 24 grama kadar çıkıyor. Doktorlar, şeker ve yüksek tansiyon hastası olanların kronik böbrek hastalığı için uygun zemin hazırladığını belirtiyor.
Bağışı özendirmek zorundayız
İSMMMO’nun “Organ Nakli ve Türkiye Gerçeği” raporuna göre birçok ülkede organ bağışı hakkında çok kapsamlı düzenlemeler yapılmış durumda. Türkiye’de bu ülkeler arasında yer alıyor. Bağış yapmak için kişinin yaşarken en yakın merkeze gidip form doldurması ve bağış kartı alması yeterli. Beyin ölümünün gerçekleştiği vakalarda da yakınlarının onay vermesi gerekiyor. Organ bağışında üç yöntem var. En çok kullanılan yöntem yaşarken yapılan bağış. Bağış yapan kişinin 18 yaşını doldurmuş olması gerekiyor. Rapora göre organ nakli konusunda dünya örnekleri de çarpıcı: Dünya Sağlık Örgütü’nün 2010 yılı verilerine göre 106 bin 879 organ nakli yapılmış. Global olarak organ nakline olan ihtiyacın ise her yıl en az yüzde 10 arttığı belirtiliyor. Örgütün hesaplamalarına göre 2010 yılında dünyada 73 bin 179 böbrek, 21 bin 602 Karaciğer, 5 bin 582 kalp, 3 bin 927 akciğer, 2 bin 362 pankreas, 227 incebağırsak nakli gerçekleşmiş.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.