3 ayda cepten 10 milyar dolar yedik!

Net hata noksan kalemindeki 'sürpriz' artış cari açık için finansman ihtiyacını şimdilik azaltmış görünüyor. Ancak son 3 aydaki döviz çıkışları riske işaret ediyor. Habertük yazarı Abdurrahman Yıldırım, çözümü ithalata frende görüyor. Peki bu ne kadar mümkün?
İşte Abdurrahman Yıldırım'ın döviz cephesindeki gelişmeler ve dış ticaretle ilgili değerlendirmeleri;
Temmuz ayı ödemeler dengesi verileri birkaç bakımdan ilgi çekici.
■ Tabii ki en başta cari açığın beklenenden yarım milyar daha yüksek ve aylık 5.8 milyar dolar gelmesi enteresan. Temmuz ayı gibi turizm gelirinin yüksek olduğu bir ayın rakamı bu.
Yaz aylarında cari işlemler dengesi genelde fazla verirdi. Ama bu yıl yaz ortasında 5 milyar doları bile aşan açık var. Bunda ithalatın yüzde 13 artmasına karşılık ihracatın yüzde 2'de kalması etkili oldu. İthalat artışına yol açan faktörler malum: Yurtiçi talep canlanıyor, petrol fiyatları yüksek ve altın ithal ediyoruz. Bu yıl ihracatın düşük kalmasında ise Ortadoğu pazarlarındaki kayıplar etkili. Suriye ve Mısır kapalı. Üstelik Suriye, Ortadoğu karayolunun üzerinde. İhracatın bu yıl mutlak rakam olarak düşmesini ise Avrupa pazarının kısmen canlanması önledi.
■ Finansman tarafında da bozulma devam ediyor. Portföy yatırımları yoluyla sıcak sermaye çıkışı sürüyor. Temmuzda 605 milyonu hisse senetlerinden ve 2 milyar 533 milyon devlet iç borçlanma senetlerinden olmak üzere toplam 3 milyar 138 milyon dolarlık çıkış gerçekleşti.
■ Bu iki olumsuzluğa karşı net hata ve noksan kaleminde Türkiye'ye 4.8 milyar dolar para girişi görünüyor. Rakam en yüksek aylık net hata noksan girişlerinden biri. Yüksek cari açık karşısında finansman ihtiyacını bu ölçüde azaltıyor.
■ Ancak yine de açığın 1 milyar 760 milyon dolarlık kısmı Merkez Bankası rezervleriyle finanse edilmiş. Yani üçüncü aydır ki, cari açığın finansmanı için rezervlere başvuruluyor. Bu da en yüklü biçimde mayıs ayında başladı, haziranda sürdü ve temmuzda durum değişmedi. 3 ayda rezervlerden karşılanan cari açık miktarı 9 milyar 569 milyon dolara yükseldi. Yani gitti 10 milyar dolarımız.
Neyse ki eylül ayı ile birlikte finansal piyasalar düzeldi. Bu da en azından sermaye çıkışlarını bir süreliğine tersine çevirebilir veya iyice zayıflatabilir. Dolayısıyla resmi rezervlerden finanse edilecek kısım da azalabilir.
İTHALAT ÖNE Mİ ÇEKİLDİ?
Yoksa ihracatta kur artışından dolayı belli bir toparlanma bekleniyor ama cari açıkta ciddi iyileşmeler yaratacak kadar değil. İthalat da sürüyor. Çünkü sanayi kur artışından ürkerek stoklarını yerine koymayı tercih ediyor. Bu durum da ithalatı artırıyor ve öne çekiyor. Eğer öne çekilmiş bir ithalat artışı söz konusu ise önümüzdeki ayların ithalatında belli bir gevşemeyi ve dış ticaret açığında düzelmeyi bekleyebiliriz. Açığı asıl dizginleyecek olan da ithalatın azalması. İthalat yoluyla cari açık ne ölçüde pozitif etkilenir ve kontrol altına alınırsa, sermaye çıkışları o ölçüde yumuşar ve kur baskısı da azalır.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.