25 milyon ton tahıl abluka altında

Küresel gıda krizini tetikleyen Ukrayna tahılına Rus ablukasının kaldırılmasına yönelik Türkiye’nin aldığı inisiyatifle uluslararası çabalar devam ediyor. Peki bu ablukanın içeriği nedir? Haritalarla, tüm dünyanın merak ettiği ablukayı analiz ettik. Buğday krizinin derinleşmemesi ve küresel bir nitelik taşımaması adına Ukrayna’daki buğday dolu depolardan nakliye için limanların açılmasına ihtiyaç var.

ULUSLARARASI ÇABALAR SÜRÜYOR

İhracat için yaklaşık 22 ila 25 milyon ton depolanmış tahılı serbest bırakacak ve bu yazın hasadı için çok ihtiyaç duyulan alanı yaratacak olan Ukrayna limanlarını açılması için uluslararası çabalar sürüyor. Ancak, işgal, buğday ekim takvimini de sekteye uğrattığı için Ukrayna’nın gelecekte ne kadar buğday üretebileceği konusunda endişeler söz konusu. Bu yıl hasadın 2021’dekinden üçte bir oranında daha düşük olması bekleniyor.Yeni Şafak'ta yer alan habere göre, savaş sebebiyle iş gücü sıkıntısı devam ediyor ve ülkenin yarısında ekim sağlansa bile buğdayın mayın tehlikesi yüzünden hasat edilemeyeceği düşünülüyor. Haritadan da anlaşılacağı üzere Ukrayna tahılının ana üretim noktaları ülkenin güneyi, güney doğusu ve doğu bölgeleri. Bu bölgelerin tamamında ya sıcak çatışma ya da Rus askeri ablukası sürüyor. İşgal ve abluka tehdidi altındaki Ukrayna tahılı, limanlara yönelik baskıyla birleşince, küresel gıda krizini tetikleyecek bir kriz meydana geldi.

DEPOLAR BOŞALTILMALI

Rus işgaline kadar Karadeniz bölgesi, Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’nın dev küresel gıda arzı ile rekabet edebiliyordu. Rusya ve Ukrayna, dünya buğday ticaretinin yaklaşık yüzde 30’unu, ayçiçek yağının yüzde 75’ini ve çoğunlukla hayvan yemi olarak kullanılan mısırın yüzde 20’sini oluşturuyordu. Öte yandan işgalden bu yana süren Karadeniz’deki Rus ablukası, Ukrayna’nın dev buğday depolarının son hasattan bu yana hala dolu olduğu anlamına da geliyor. Ülkenin bir sonraki hasadı depolayabilmesi için ihracatın yeniden başlaması gerekiyor. Nakliye gemilerini sigortalayan şirketlerin bölgenin riskinden dolayı fiyatlarını artırması; Rusya’nın kendi limanlarından gerçekleştirdiği ihracatın maliyetini oldukça yükseltti. Ukrayna ise ihracatının bir kısmını demiryolu üzerinden komşu ülkeler ile yapmaya başladı, ancak bu miktar, deniz yoluyla gönderdiklerinin sadece %15’ine tekabül ediyor.

KUZEY AFRİKA VE ORTADOĞU’YU VURDU

Karadeniz’den İstanbul Boğazı’na, oradan da Akdeniz’e çıkan yol o kadar elverişliydi ki, Ukrayna ve Rusya’dan gelen buğday, ekmeğin ucuz ve temel gıda olduğu Orta Doğu ve Kuzey Afrika için hayati bir önem taşıyordu. Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki bazı ülkeler, 2016 ve 2021 yılları arasında ortalama olarak buğdaylarının yüzde 30’dan fazlasını Rusya ve Ukrayna’dan limanlardan aldı. Başka bir bölgeden yapılacak buğday ithalatı ise hem zaman hem de maddi açıdan bölge ülkeler için daha zorlayıcı bir seçenek. Diğer yandan Hindistan örneğinde olduğu gibi alternatif tedarikçiler, iklim krizinden etkilendikleri için ihracatı kısabilir. Küresel buğday kıtlığı şu ana dek zor da olsa önlendi. En riskli durumdaki ülkelerin başında gelen Mısır, işgalin hemen ardından alternatif arayışına girdi. Kahire yönetimine Fransa, Rusya ve Bulgaristan’dan gerçekleştirdiği buğday ithali; savaştan önceki hesaplamalara göre yüzde 50 daha pahalıya patlamıştı.

Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı Macky Sall, Ukrayna-Rusya savaşının Afrika’da ciddi etkileri olduğuna dikkati çekerek, “Hububat üretilmezse, Afrika kıtasını istikrarsızlaştırabilecek çok ciddi bir kıtlıkla karşı karşıya kalacağız” dedi. Aynı zamanda Senegal Cumhurbaşkanı da olan Sall, France 24 kanalı ve RFI radyosuna Fransa’nın başkenti Paris’te özel bir mülakat verdi. Geçen hafta gerçekleştirdiği Rusya ziyaretine ilişkin konuşan Sall, AfB Dönem Başkanı olarak, Afrika’nın Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle yaşadığı tahıl ve gübre sıkıntısını aktarmak için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştüğünü belirtti. Sall, Putin’den Odessa limanı vasıtasıyla Ukrayna’daki tahılın serbest bırakılması ve savaşın sonlandırılması çağrısında bulunduğunu kaydetti.

Karadeniz'deki mayınlar tahıl ticaretine engel

BM Genel Sekreter Yardımcısı: "Karadeniz'i açmalıyız ki tahıl ithal edebilelim"

Lavrov tahıl ticareti güvenliği için söz verdi

Tahıl koridorunda kilit ülke Türkiye

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.