2023’te petrol fiyatlarını bu 3 faktör belirleyecek

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Petrol fiyatları açısından oldukça dalgalı geçen 2022 yılı, jeopolitik ve ekonomik faktörlerin yönlendirmesi doğrultusunda geçti. Pandeminin yavaşlayan etkilerinin de petrol fiyatları üzerinde etkisi oldu.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, gelecek yılda petrol fiyatlarını belirleyen 3 önemli faktör olması bekleniyor. Bu faktörlerin belirleyiciliğinde, petrol fiyatlarının yeniden 100 doların üzerini görebileceği hatta yeni zirveler yapabileceği tahmin ediliyor.

2023 daha vahşi geçebilir

Fortune’dan Tristan Bove’un haberine göre, önde gelen enerji tarihçisi, petrol fiyatlarının 2023 yılında varil başına 100 doları geçebileceğini söylüyor ancak her şey 3 faktöre bağlı gözüküyor. Petrol piyasası için dalgalı geçen 2022 yılı, üç küresel jeopolitik ve ekonomik faktörün nasıl rol oynadığına bağlı olarak önümüzdeki yıla doğru seyrini devam ettirecek.

Petrol fiyatları bu yıl inişli çıkışlı bir seyir izledi. Brent petrol fiyatları, küresel ekonomi pandemi kaynaklı yavaşlamadan toparlanırken 2022'nin başında zaten bir yükseliş trendindeydi ancak Mart ayında dünya ekonomileri Ukrayna işgalinin ardından Rusya'dan petrol ithalatının yasaklanmasını tartışırken, petrol fiyatları birden varil başına 130 dolarlara ulaştı.

Yüksek petrol fiyatları, bu yılın başlarında ABD'de enflasyon ve benzin fiyatlarının yükselmesine katkıda bulundu. Ancak o zamandan beri Çin'deki düşük talep ve ABD Başkanı Biden'ın Mart ayında ABD'nin stratejik petrol rezervinden 180 milyon varili serbest bırakma kararının etkisiyle kazançlarının büyük bölümünü kaybetti.

Ancak küresel ekonomiyi bulutlandırmaya devam eden belirsizlik sürüyor. Bu da, petrol piyasalarının daha vahşi bir 2023 bekliyor olabileceğini gösteriyor.

70 dolardan 121 dolara

S&P Global Başkan Yardımcısı ve üst düzey bir ekonomist ve enerji tarihçisi olan Daniel Yergin, petrol fiyatlarının gelecek yıl varil başına 70 dolardan 121 dolara kadar çıkabileceğini öngörüyor. Yergin, petrolün alacağı yönün büyük ölçüde küresel ekonominin 2023'te nasıl ilerleyeceğine, Ukrayna'daki savaşın seyrine ve Çin'in sıfır Kovid paradigmasından çıkışının nasıl şekilleneceğine bağlı olduğunu söylüyor. Yergin, “2023 için baz senaryomuz Brent petrol için 90 dolar civarında; ancak diğer vakalara da bakmak gerekiyor” şeklinde konuşuyor.

Dalgalı 2023; yön aşağı mı?

S&P'nin önümüzdeki yıl Brent ham petrolü için varil başına 90 dolar olan baz tahmini, yatırım bankaları Goldman Sachs ve JPMorgan'ın benzer tahminleriyle örtüşüyor Ancak Yergin, kritik küresel jeopolitik faktörlerin piyasada vahşi dalgalanmalara yol açabileceğini altını çiziyor.

Alt sınırda, Yergin, ‘gerçek bir durgunluk’ durumunda petrol fiyatlarının gelecek yıl varil başına 70 doları görebileceğini söylüyor. ABD'de ekonomistler, Fed'in faiz oranlarını bu yıl altı kez artırmasının ve gelecek yılın başlarında daha fazla artırmayı planlanmasının ardından 2023 yılında yüzde 70'lik bir durgunluk ihtimali öngörüyor. AB ve Birleşik Krallık'ta ise yeni yıldan önce bir durgunluk yaşanması muhtemel gözüküyor.

Dünya Bankası da, ‘Ekim Emtia Görünümü Raporu’nda, küresel bir durgunluğun gelecek yıl petrol fiyatlarını önemli ölçüde aşağı çekebileceği konusunda uyarıyor ve ‘küresel bir durgunluk beklentisinin çok daha zayıf petrol tüketimine yol açabileceğini’ söylüyor.

Yoksa yukarı mı?

Diğer uçta ise, Çin'in sıfır Kovid politikalarını kaldırması planlandığı gibi giderse, petrol fiyatlarının ‘büyük bir artış’ yaşayabileceğini söyleyen Yergin, Çin'in başarılı bir şekilde yeniden açılması durumunda fiyatların varil başına 121 doları göreceğini belirtiyor.

Küresel olarak petrol talebi, bu yıl kısmen Çin'in tüketici harcamalarını ve ekonomik aktiviteyi yumuşatan çok sayıda sokağa çıkma yasağı nedeniyle bastırıldı. Çin, ekonomik büyümeyi canlandırmak amacıyla bu ayın başlarında katı Kovid protokollerini kaldırmaya başladı, ancak ülkenin enerji talebinin geleceği hala belirsizliğini koruyor. Sağlık yetkilileri, ülkenin Kovid politikasından ani U dönüşünün enfeksiyonlarda bir felakete yol açabileceği konusunda uyarıyor ve salgınlar şimdiden ofis çalışanlarını evden çalışmaya ve fabrikaları da kapanmaya zorluyor.

S&P, Çin'in enerji talebinin önümüzdeki yıl günde 3,3 milyon varil petrol eşdeğeri kadar artacağını tahmin ediyor. Bu oran, 2022'ye kıyasla temelde bir büyüme olmadığını gösteriyor ve iyileşmenin muhtemelen biraz zaman alacağı öngörülüyor.

Enerji analitiği şirketi OilChem’de analist olan Zhang Xiao, “Çoğu şehir henüz büyük salgınlar görmediğinden, insanların dışarı çıkma isteği önümüzdeki bir veya iki ay içinde hala düşük seyredebilir. Piyasaların, benzin talebinde bir toparlanma görmek için en azından Mart ayına kadar beklemesi gerekecek” şeklinde konuşuyor.

Rusya petrol üretimini düşürürse, gelecek yıl petrol fiyatlarının yeni zirveler görmesi muhtemel gözüküyor.

Öngörülemeyen Putin

Yergin'e göre gelecek yılın petrol piyasasına bir volatilite unsuru daha ekleyecek olan üçüncü faktör ise, AB'nin, Rusya'dan enerji ithalatı üzerinde uzun zamandır beklenen tavan fiyat uygulamasının etkisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in buna nasıl tepki vereceği olacak.

Bu hafta Avrupalı yetkililer, kıtada bir enerji krizini önlemek ve Rusya'ya yapılacak ödemeleri sınırlamak için Rusya'nın doğal gaz fiyatlarına üst sınır koyma konusunda anlaştı. Mekanizma, fiyatlar üç gün boyunca megavat saat başına 180 euroyu aşarsa Avrupa borsalarında ticareti durduracak ve gaz ticaretinin yapılabileceği fiyatı sınırlayacak. Bu ayın başlarında AB, ithal Rus petrolü için varil başına 60 euroluk tavan fiyat konusunda anlaşmıştı.

Yergin, tavan fiyat mekanizmasının ‘muhtemelen işe yarayacağını’ ancak gelecekte daha yüksek gaz ve petrol fiyatlarına zemin hazırlayabileceğini söylüyor.

Putin, AB’nin aldığı bu kararı ‘küresel enerji piyasalarına zararlı’ ve ‘aptalca bir karar’ olarak nitelendirirken, Kremlin petrol fiyat sınırını iyi karşılamadığını gösteriyor. Hatta Putin, Rusya'nın ‘gerekirse üretimde olası bir azalmayı değerlendireceğini’ bile öne sürüyor.

Brüksel merkezli bir ekonomi ve politika düşünce kuruluşu olan Bruegel'in yakın tarihli bir araştırma raporuna göre ise, Rusya petrol üretimini düşürürse, gelecek yıl petrol fiyatlarının yeni zirveler görmesi muhtemel gözüküyor.

Bruegel araştırmacıları, “Kremlin, küresel petrol fiyatlarını yükseltmeye çalışmak için ihracatı kesebilir” diye yazıyor. Araştırmacılar, Rusya'nın daha düşük kâr anlamına gelse bile AB’nin tekerine çomak sokabileceğini ekliyor. Araştırmacılar, “İhracatı kısmak Rusya'ya zarar verse bile, Kremlin bunu ekonomik yönden acı çekmeye dayanıklı olduğunun bir işareti olarak değerlendirip uygulayabilir” diyor.

Rusya'nın petrol ihracatına darbe

Petrol fiyatlarında yükseliş Çin'e bağlı

Transneft: Almanya ve Polonya'dan petrol talebi aldık

Türkiye'den geçen boru hatlarından taşınan petrol azaldı

Norveç, petrol ve gaz üretiminde hedeflerinin gerisinde

Ucuz Rus petrolünün büyük kısmını Hindistan satın alıyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.