2022’nin küresel piyasalara faturası 30 trilyon dolar

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Küresel hisse senetleri ve tahviller 2022 yılında 30 trilyon dolardan fazla değer kaybetti. 2008 Küresel Finans Krizi’nden bu yana en büyük varlık piyasaları kaybına işaret eden bu düşüşü küresel enflasyondaki artış ve Ukrayna savaşı tetikledi.

Gelişmiş ve gelişmekte olan piyasaların varlıklarını fiyat hareketlerini ölçen MSCI Tüm Dünya Endeksi beşte bir oranında düştü. Endeksteki bu düşüş 2008 yılından bu yana en sert gerilemeyi işaret ediyor. Söz konusu tablo aynı zamanda borsalardaki düşüşlerin Wall Street’ten Frankfurt Borsası’na ve hatta Şangay borsasına kadar hissedildiğini gösteriyor.

ABD borsasında ise büyük şirketler endeksi S&P 500 ve teknoloji hisselerinin ağırlıklı olduğu Nasdaq Bileşik Endeksi yıl boyunca sırasıyla yüzde 19 ve yüzde 33 düştü. İki endeks de 2008’den bu yana en zayıf yıllık performansını gösterdi.

Tahvil piyasaları da yoğun bir satış baskısı altındaydı. 10 yıllık ABD Hazinesi tahvil getirileri ABD Merkez Bankası’nın (FED) agresif faiz artışlarının ardından %3,9’a kadar yükseldi. 10 yıllık tahviller yılın başında ise sadece %1,5 getiri sağlıyordu. Bloomberg kayıtlarına göre söz konusu yıllık yükseliş 1960’tan bu yana bir rekoru işaret ediyor.

Financial Times’ın haberine göre varlık yönetimi şirketi Pictet’in Baş Stratejisti Luca Paolini, “Yıllarca hisse senetlerinin ve tahvillerin pahalı olduğu piyasa ortamını yaşadık. Zira düşük enflasyon ve düşük faiz oranları aynı oyunu yönlendiriyordu. Bu yıl öğrendiğimiz şey bir noktada bir hesaplaşma gününün kaçınılmaz olduğu ve bu hesaplaşmanın acımasızca görüldüğüydü” ifadelerine yer verdi.

Bloomberg'e göre, tüm küresel borsalarda işlem gören şirketlerin piyasa değeri son bir yılda 25 trilyon dolar düştü. Küresel devlet ve şirket tahvillerini izleyen Multiverse Endeksi, perşembe günkü piyasa kapanışı itibariyle yaptığı geçici hesaplamalarda tahvillerin yaklaşık yüzde 16 veya diğer bir değişle 9,6 trilyon dolar değer kaybettiğini paylaştı.

Generali Sigorta Varlık Yönetimi Yatırım Başkanı Antonio Cavarero hisse senetleri ve tahvillerin aynı anda sert düşüşler kaydetmesinin “yatırımcılar için ezber bozan” bir gelişme olduğunu belirtiyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre söz konusu tablo tahvil fiyatları yükselirken hisse senetlerinin çöktüğü ve sabit gelirli yatırımların Hisse senetlerindeki düşüşler sırasında dengeleme görevini üstlendiği 2008 Krizi ile de çelişen bir durum.

Küresel borsalar neden düştü?

Piyasalardaki düşüşler FED liderliğindeki Batılı merkez bankalarının son 40 yılın zirvelerine yükselen enflasyonu kontrol etmek amacıyla borçlanma maliyetlerini artırması sonucu gerçekleşti.

Söz konusu faiz artışları Küresel Finans Krizi’ni takip eden yıllarda görülen kolay para dönemini dramatik bir şekilde kapattı. Güvenli bir yatırım biçimi olan devlet tahvili getirileri faiz artışları öncesindeki Kovid-19 pandemisi sırasında sıfırın altındaki seviyelere gerilemiş bu gelişmeler en riskli varlıkların bile fiyatlarında yükselişe yol açmıştı.

Rusya’nın şubat ayında Ukrayna’yı işgale başlaması ise enflasyonun ateşini bir anda yükseltti ve küresel tedarik zincirinde bozulmalara neden oldu. Savaş, rakibi 6 büyük para birimi karşısında ABD Doları’nın değerini ölçen küresel dolar endeksinde yaklaşık yüzde 8'lik bir artışı tetikledi. Dolardaki bu küresel çaplı yükseliş dünyanın birçok ekonomisini de zor durumda bıraktı.

Artan borçlanma maliyetleri, 2020'de başlayan pandemi dönemi rallisine öncülük eden ABD'nin teknoloji devlerinin piyasa değerinden trilyonlarca doları sildi.

Elektrikli otomobil üreticisi Tesla, geçtiğimiz yıl piyasa değerinin neredeyse üçte ikisini kaybetti. Çip üreticisi Nvidia’nın hisseleri ise yüzde 50 düştü. ABD'nin teknoloji ağırlıkları şirketleri Apple ve Microsoft neredeyse yüzde 30 oranında değer kaybetti. Google'ın çatı şirketi Alphabet’in hisseleri yaklaşık yüzde 40 ve Facebook'un çatı şirketi Meta Platforms’un hisseleri ise yüzde 64 oranında düştü.

Financial Times verilerine göre, kripto para piyasasının değeri 2022'nin başından bu yana 1,7 trilyon dolar düştü. Bu gelişme de 2020’deki spekülatif coşkunun geçtiğimiz yıl nasıl çarpıcı bir şekilde sona erdiğinin bir işareti niteliğinde.

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’in gelişmekte olan hisse senedi piyasaları da ülkede uygulanan sıkı ‘Sıfır-Kovid’ kısıtlamaları sebebiyle darbe aldı. Ülke ekonomisi şimdi de kısıtlamaların kaldırılması sonucunda oluşan salgın dalgasının etkileriyle mücadele ediyor. Şanghay ve Shenzhen'deki hisse senetlerini piyasalarını gösteren CSI 300 Endeksi yıl boyunca yerel para birimi cinsinden yüzde 22 ve dolar bazında ise yüzde 28 düştü.

MSCI Avrupa Endeksi dolar bazında yıl boyunca yaklaşık yüzde 16 düştü. Endeksin euro cinsinden kayıpları ise yüzde 11 seviyesindeydi.

Emtialar 2022’de küresel piyasalarda nadir kâr getiren yatırım araçları arasındaydı. Emtia göstergesi olan S&P GSCI Endeksi yüzde 9 yükselirken, enerji ve tarım ürünleri fiyatları güçlü kazançlar kaydetti.

Çarpıcı rejim değişikliği 

Geçtiğimiz yıl görülen piyasa dalgalanmalarının yoğunluğu, düşük faiz oranlarına alışmış olan küresel yatırımcıların karşılaştığı rejim değişikliğinin ölçeğini vurguluyor.

Daha yüksek faiz oranları, hisse senetleri ve riskli tahviller gibi varlıkları tutmanın cazibesini azalttı. Zira yatırımcılar ABD, Alman veya Japon devlet tahvilleri gibi nakit veya ultra güvenli varlıklarda daha iyi getiriler sağlayabildi. FT’nin haberine göre daha yüksek faiz oranlarının borçlanmayı daha pahalı hale getirmesi, şirketler ve işletmeler için finansal koşulları sıkılaşması anlamına geliyor. Bu aynı zamanda faiz artışlarının ekonomilerin geneli üzerinde baskı oluşturması eğilimini de taşıyor.

2023’te küresel borsaların 3 büyük gündemi

2009’da başladı 2022’de sona erdi

30 Ocak kripto endüstrisi için neden önemli?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.