Analistler bütçe dengesini yorumladı

3 / 6

---

"2018 yılı Şubat ayında 1.9 milyar TL olan merkezi yönetim bütçe açığı, 2019 yılının Şubat ayında yıllık bazda %795 artarak 16.8 milyar TL açık verdi. 2018 Şubat’ında 4.8 milyar TL fazla veren faiz dışı denge, 2018 yılı Şubat ayında 2.1 milyar TL açık verdi. 2019

Şubat ayında bütçe gelirleri yıllık bazda %9.7 oranında artışla 67 milyar TL, bütçe harcamaları ise %33.2 artışla 83.7 milyar TL gerçekleşti. Geçtiğimiz yılın Ocak-Şubat döneminde 201 milyon TL açık veren bütçe, 2019 yılı Ocak-Şubat döneminde %5727 artışla 11.7 milyar

TL açık verdi. 2018 Ocak-Şubat döneminde 12.5 milyar TL fazla veren faiz dışı denge ise 2019 yılının aynı döneminde 10.3 milyar TL fazla verdi. 2019 Ocak-Şubat döneminde bütçe gelirleri yıllık bazda %37.5 artışla 163.9 milyar TL, bütçe harcamaları ise yıllık %47 artışla 175.6 milyar TL oldu.    

Bütçe gelirlerinin detaylarına bakıldığında vergi gelirleri yıllık bazda %9.4 artarken, vergi dışı diğer gelirler %30 arttı. Şubat ayında vergi gelirlerinin artış hızında yavaşlama görülmesi, ekonomik aktivitedeki durgunluğa işaret ediyor. Ayrıca iç ve dış talepteki azalma sonucu ithalatta yaşanan azalış ithalde alınan katma değer vergisinin de Şubat ayında yıllık bazda %1.5 düşmesine neden oldu.

Dâhilde alınan katma değer vergisi ise %19.5 oranında azaldı. Öte yandan, son altı aydır azalış gösteren özel tüketim vergisi Şubat ayında %5.5 artış gösterdi. ÖTV’deki artışta tütün mamulleri belirleyici oldu. Ocak-Şubat dönemine bakıldığında 2019 yılında vergi gelirleri yıllık bazda %8.2 artış kaydederken, tek seferlik gelirlerin yer aldığı vergi dışı diğer gelirler kalemi belirgin bir artış kaydederek %380 arttı.

Bütçe giderlerinin detaylarına bakıldığında, faiz hariç giderlerin Şubat ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %22.8 arttığı, faiz giderlerinin ise aynı dönemde %120.7 arttığı görülüyor. Faiz giderlerinde artışta yükselen finansman maliyetleri etkili oldu. Şubat ayında sermaye giderleri ve sermaye transferleri baz etkisi sebebiyle düşüş kaydetti. SGK devlet primi %35 ile yıllık artış hızı en yüksek olan kalem oldu. Ocak-Şubat döneminde faiz giderlerinin yıllık bazda  %73.2 oranında artması da sıkılaşan finansman koşullarına işaret ediyor.  

Sonuç olarak, 2019 yılı Şubat ayında bütçe açığı bir önceki yılın Şubat ayına kıyasla belirgin bir artış kaydetti. Vergi gelirlerinin artış hızındaki ivme kaybı talepteki daralmaya işaret etti. Hükümetin ekonomiyi canlandırma amaçlı almış olduğu tedbirler bütçe açığındaki artışta etkili olsa da bütçe açığının büyümeye oranının 2018 yılında  %1.96 ile sürdürülebilir bir seviyede olması mali politikalarla ekonomik büyümenin canlandırılmasına imkân sağlıyor. Bütçe açığının bu doğrultuda 2019 yılını Yeni Ekonomi Programı (YEP)’teki hedefler doğrultusunda tamamlamasını bekliyoruz."