Uzmanlar enflasyon rakamlarını yorumladı

1 / 6

---

Vakıfbank tarafından hazırlanan Analiz Raporu:
"Ağustos ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) aylık bazda %0.1 düşerek beklentilerimize paralel geldi. Piyasa beklentileri de %0.1 düşüş yönündeydi. Yıllık bazda ise TÜFE 2013 yılının Temmuz ayındaki %8.88 seviyesinden Ağustos ayında %8.17’ye geriledi. Ağustos ayında beklentilerimizle uyumlu şekilde gıda fiyatlarındaki düzeltmenin etkisiyle yıllık enflasyonda aşağı yönlü hareketin başladığı görülüyor.
Ağustos ayında, TÜFE’nin eksi gerçekleşmesinde gıda fiyatlarında aylık bazda yaşanan azalış etkili oldu. Son aylarda işlenmemiş gıda fiyatlarında yaşanan yükseliş nedeniyle gıda fiyatları genel seyrinin üzerinde gerçekleşiyordu. Ağustos ayında Ramazan ayının da sona ermesinin katkısıyla yaşanan düzeltme sonucu gıda fiyatları aylık bazda %0.77 gerileyerek enflasyona 0.19 puan düşüş yönlü katkı yaptı. Gıda fiyatlarında yaşanan düzeltme önümüzdeki aylarda da devam edebilecektir. Devam eden eski sezon indirimlerinin etkisiyle giyim grubunda da aylık bazda düşüş Ağustos ayında da devam etti. Ancak Ağustos ayında kurda yaşanan yükseliş giyim grubundaki azalışı bir miktar sınırladı ve giyim grubu fiyatları 2013 yılının Ağustos ayında genel trendinin altında bir önceki aya göre %3.62 azaldı. Böylece giyim grubu enflasyona 0.25 puan ile en yüksek düşüş yönlü katkı yapan grup oldu. Ağustos ayının son haftasında akaryakıt fiyatlarına gelen zamlar ve şehirlerarası otobüs bileti fiyatlarındaki artış sonucu ulaştırma grubu Ağustos ayında aylık bazda %0.7 yükselerek enflasyona 0.13 puan ile artış yönlü katkı yaptı. Akaryakıt zamlarının ayın son
haftasına denk gelmesi nedeniyle zamların ulaştırma grubuna yansımasının sınırlı olmuş olabileceğini ve yansımanın Eylül ayında da devam edebileceğini düşünüyoruz. Ağustos ayında aylık bazda %0.34 artan konut grubunda 2012 yılının Eylül ayından sonra geçtiğimiz ay başlayan yıllık bazdaki artış Ağustos ayında da devam etti.
Merkez Bankası tarafından takip edilen ve kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen ve çekirdek enflasyon olarak ifade edilen I endeksinde Temmuz ayında görülen yükseliş eğiliminin Ağustos ayında etkisini arttırarak devam ettirdiğini görüyoruz. Temmuz ayında %6.09 seviyesinde olan çekirdek enflasyondaki yıllık artış Ağustos ayında %6.47 seviyesine yükselirken 3 aylık hareketli ortalamalar da artış trendini teyit ediyor. Çekirdek enflasyonda önümüzdeki dönemdeki hareketler özellikle TL’deki değer kaybının ekonomik aktörlerin fiyatlama davranışlarına ne ölçüde yansıdığını göstermesi açısından önemli olacaktır. Kurlardaki yükselişin henüz tam olarak yansımamış olması ihtimalini de dikkate aldığımızda çekirdek TÜFE göstergelerinde önümüzdeki aylarda yükselişlerin görülme ihtimali bulunuyor.
Merkez Bankası’nın para politikası duruşu açısından seyri giderek daha kritik hale gelen TÜFE üzerindeki maliyet baskılarını yansıtması açısından Üretici Fiyatları Endeksi’ndeki (ÜFE) gelişmeler yakından takip edilmeli. Geçtiğimiz ay ÜFE’nin alt kalemlerine baktığımızda genel eğilime ilişkin dikkat çekici ipuçları almıştık. Bu görünümün Ağustos ayında daha da belirginleştiğini görüyoruz. Tarım fiyatlarında yıllık bazda artış %0.48’e gerileyerek yılın ilk yarısındaki yükselişin düzeltmesinin sert bir şekilde yaşandığını gösteriyor. Endeksin %84’lük bölümünü oluşturan sanayi tarafında ise farklı bir tablo karşımıza çıkıyor. Ağustos ayında bir önceki aya göre %0.94 artan sanayi fiyatlarındaki yıllık artış %7.59 seviyesine ulaştı.  Temmuz ayının ardından Ağustos ayında sanayi fiyatlarında görülen yüksek oranlı artışlar döviz kurundaki artışın söz konusu sektöre yansımaya devam ettiğini gösteriyor. Bu durum TÜFE üzerindeki maliyet yönlü baskıların önümüzdeki aylarda da devam edeceğine işaret ediyor.
Ağustos ayında TÜFE beklentilerimize paralel gelirken, yıllık bazda gerilemenin başladığını gördük. Gıda fiyatlarında düzeltme devam ederken, ulaştırma grubundaki fiyat artışları dikkat çekiyor. Gıda fiyatları Merkez Bankası tarafından da vurgulandığı gibi yıllık TÜFE’deki düşüşte başrolü oynuyor. Ancak TÜFE’nin önümüzdeki aylardaki hareketlerinde ulaştırma grubunun daha fazla öne çıktığını görebiliriz. Akaryakıt fiyatlarındaki son artışların geri alınmaması durumunda söz konusu gruptaki olası fiyat artışları yıllık enflasyonda düşüşün beklenenden daha sınırlı olmasına neden olabilecektir.
Önümüzdeki dönemde TÜFE gelişmeleri açısından döviz kurlarındaki artışın fiyatlama davranışlarına yansımaları birincil role sahip olacak. Bu çerçevede, gerek çekirdek TÜFE göstergeleri gerekse ÜFE’deki hareketler TÜFE üzerinde önümüzdeki dönemde maliyet yönlü baskıların artabileceği beklentilerimizi destekler nitelikte. Ayrıca özellikle Ortadoğu’da artan gerginliklerin etkisini arttırması ile petrol fiyatlarındaki olası yükselişler de bir diğer önemli risk unsuru. Ağustos ayında beklentilere paralel olarak enflasyonda bir düşüşün başlamasına karşın özellikle kur artışının yansıması ve petrol fiyatlarındaki olası yükselişin etkileri yıl sonunda enflasyonun TCMB’nin %6.2 olan tahmininin üzerinde gerçekleşme ihtimalini arttırıyor. Önümüzdeki dönemde TÜFE’de TCMB tarafından beklenildiği ölçüde bir gerileme yaşanmaması durumunda para politikası duruşu açısından da önemli etkiler doğacaktır. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü olarak 2013 yılında TÜFE’nin %6.8 seviyesinde gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Eylül ayında yıllık enflasyondaki düşüşün sınırlı kalması durumunda yıl sonu tahminimiz üzerindeki yukarı yönlü baskılar artabilecektir.