Uzmanlar enflasyon için ne dediler

6 / 6

---

Haziran ayında TÜFE %0.76 ile beklentilerin oldukça üzerinde gerçekleşti.
    Haziran ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) beklentilerin oldukça üzerinde aylık bazda %0.76 yükseldi (Piyasa beklentisi: %0.16, Vakıfbank beklentisi: %0.17). Yıllık bazda ise TÜFE 2013 yılının Mayıs ayındaki %6.51 seviyesinden Haziran ayında %8.30’a ulaştı. Haziran ayındaki %0.76’lık artış ile 2011 yılından sonraki en yüksek aylık Haziran ayı enflasyonu gerçekleşti. Haziran ayında aylık TÜFE artışının beklentilerimizin üzerinde gerçekleşmesinde gıda grubu fiyatlarının genel trendinin oldukça üzerinde bir artış gerçekleştirmesi etkili oldu.
    Haziran ayında gıda fiyatlarında sürpriz bir artış yaşandı. Geçmiş yıllara bakıldığında Haziran aylarında gıda fiyatlarında aylık bazda bir gerileme yaşandığı ve düşüşün ortalama %2.8 olduğu dikkat çekiyor. Ancak bu yıl gıda fiyatları genel trendinden farklı olarak aylık bazda %1.82 arttı ve son 20 yılın en yüksek artışını gerçekleştirdi. Böylece gıda grubu aylık enflasyona 0.43 puan ile en yüksek artış yönlü katkıyı yapan grup oldu. Biz de Haziran ayında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle gıda grubundaki azalışın daha sınırlı kalacağını düşünüyorduk. Ancak gıda fiyatlarındaki beklenmedik yükseliş enflasyonun da bizim beklentilerimizin üzerinde kalmasına yol açtı. Haziran ayında aylık bazda %1.49 artan ulaştırma grubu 0.27 puan ile gıda grubundan sonra aylık enflasyona en yüksek artış yönlü katkı yapan grup oldu. Giyim ve ayakkabı fiyatları aylık bazda %1.74 düşerken, Haziran ayında enflasyona da 0.12 puan düşüş yönlü katkı sağladı.
    Kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen ve çekirdek enflasyon olarak ifade edilen I endeksindeki ılımlı seyir Haziran ayında da sürdü. Gerek ham veriler gerekse üç aylık hareketli ortalamalar itibarıyla baktığımızda çekirdek enflasyonda belirgin bir trend değişikliği görülmüyor. Ancak TÜFE’de Haziran ayında yaşanan sert yükselişin etkisiyle yukarı yönlü bir hareket göze çarpıyor. Ancak son dönemde piyasalarda yaşanan gelişmeler paralelinde döviz kurunda görülen yükselişin yurtiçinde ekonomik aktörlerin fiyatlama davranışlarına daha fazla yansımaya başlaması çekirdek göstergelerde bir yükseliş görülmesine neden olabilecektir.
    Mayıs ayında Üretici Fiyatları Endeksi’nde (ÜFE) başlayan yükseliş Haziran ayında da sürdü ve ÜFE bir önceki aya göre %1.46 arttı. Yıllık bazda ise ÜFE Mayıs ayındaki %2.17 seviyesinden Haziran ayında %5.23’e yükseldi. ÜFE’nin alt kalemlerinde de belirgin yükselişler yaşandı. Tarım fiyatlarının Haziran ayındaki %3.4’lük artışı, yıllık bazda -%5.3’ten %4.3’e sert yükselişi de beraberinde getirdi. Tarım fiyatlarına kıyasla daha yatay bir hareketin yaşandığı sanayi fiyatlarında ise Haziran ayında aylık bazda %1’lik bir artış olduğu görülüyor. Sanayi fiyatları yıllık bazda ise %5.4’e yükseldi. Tarım fiyatlarında yaşanan sert yükseliş, önümüzdeki dönemde gıda fiyatları aracılığıyla TÜFE’de de yükselişin devam etmesine neden olabilecektir. Ayrıca ÜFE’deki yükselişin sürmesi TÜFE üzerinde maliyet kaynaklı baskıların artabileceğine işaret ediyor. Haziran ayında temel olarak tarım fiyatları kaynaklı görülen yükseliş, önümüzdeki dönemde döviz kurundaki artışın yansımasıyla devam edebilir.
    Haziran ayında TÜFE beklentilerin çok üzerinde geldi ve yıllık enflasyon %6.5’den %8.3’e yükseldi. Temel olarak Gıda fiyatlarında Haziran ayında genel trendinin üzerinde bir gerçekleşme beklenmesine karşın %1.82’lik son 20 yılın en yüksek artışı enflasyondaki yukarı yönlü sapmanın başlıca nedeni oldu. Ayrıca giyim fiyatlarında beklentinin üzerinde bir düşüş görülmesine karşın ulaştırma grubundaki yüksek artış dikkat çekti. Merkez Bankası’nın son PPK toplantısına ilişkin yayımladığı özette Haziran ayında enflasyonda bir yükseliş görülebileceğini belirtmesine karşın gerçekleşmelerin çok sert bir yükselişe işaret ettiğini gördük. Bunun yanında FED’in tahvil alımlarını azaltmasına ilişkin tartışmaların gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışına neden olması TL’nin değer kaybetmesine yol açtı. Bu durumun önümüzdeki dönemde fiyatlama davranışlarına belirgin bir şekilde yansıya başlaması ise TCMB’nin Ağustos ayında baz etkisiyle gerçekleşeceğini düşündüğü yıllık enflasyondaki düşüşün sınırlı kalmasına neden olabilecektir. Buna ek olarak, ÜFE’de görülen yükselişin devam ediyor oluşu maliyet yönlü baskıların da bu süreçte izlenmesi gerektiğini gösteriyor. Yaşanan son enflasyon gelişmeleri TCMB’nin 30 Temmuz tarihinde yayımlayacağı “Enflasyon Raporu”nda orta noktası %5.3 olan enflasyon tahminini yukarı yönde revize etme olasılığını yükseltti. Yıllık enflasyonda görülen artışların Merkez Bankası’nın para politikası açısından kritik öneme sahip olan enflasyon beklentilerinde de belirgin bir bozulmaya yol açması son dönemde daha fazla tartışılan faiz artırımlarının gerçekleşme ihtimalini de arttırabilir. Sonuç olarak, son gelişmeler ışığında %6.8 olan 2013 yıl sonu enflasyon beklentimiz üzerinde yukarı yönlü riskler artmış görünüyor."
Vakıfbank