Uzmanlar enflasyon için ne dediler

1 / 6

---

Yatırım Finansman Menkul Değerler
"Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran ayında TÜFE artışının %0,76 olarak gerçekleştiğini duyurdu. Ocak ayından bu yana kaydedilen en yüksek aylık artış olan bu rakam gerek %0,1’lik piyasa beklentisinin gerekse bizim %0’lık öngörümüzün önemli ölçüde üzerinde kalırken, Mart ayından bu yana enflasyon cephesinde gerçekleşen ilk olumsuz sürprize işaret etmekte. Haziran ayı gerçekleşmesinin yıllık TÜFE’yi 1,8 puan yukarı %8,3 düzeyine, yani geçen Eylül ayından bu yana en yükseğe taşıdığını da not edelim. Üretici fiyatlarının da beklentileri aşan bir yükseliş sergilediği Haziran ayı için duyurulan %1,46’lık ÜFE oranı piyasa beklentisine paralel olan %0,3’lük öngörümüzü ciddi oranda aşıyor. Yıllık ÜFE ise iki kattan fazla artışla son 11 ayın en yükseği olan %5,23’e ulaşmış durumda
    Gıda enflasyonunun manşet rakamın 43 baz puanlık katkıyla yarısından fazlasını teşkil ettiğini görüyoruz. Tahmin edilebileceği gibi %1,82 artan gıda fiyatları gerçekleşme ile tahminler arasındaki farklılaşmanın temel belirleyicisi. Veri setinin kapsadığı dönem içerisinde ilk Haziran ayı gıda fiyatı artışı olarak karşımıza çıkan bu gelişme, piyasanın gelen uyarılar sonrasında kendisini geçen yılki %3,4’lük azalışa kıyasla daha düşük bir aylık fiyat gerilemesine hazırladığı düşünülürse oldukça şaşırtıcı. Hesaplamalarımız önceki 4 yılda Haziran aylarında ortalama %7,4 azalan işlenmemiş gıda fiyatlarının %3,5 kadar arttığına işaret ediyor. Bunun yansıması ise yıllık gıda enflasyonunun bir ayda 5,8 puan sıçrayarak %12,88 düzeyine yani Ekim 2010’dan bu yana en yüksek düzeye çıkması olmuş durumda. Ulaştırma grubunun artan akaryakıt fiyatları sonrasında ikinci önemli katkıyı yaptığını görmek ise şaşırtıcı değil. Aylık %1,49 artış manşete 26 baz puan eklerken bu kategori için yıllık enflasyonu ise 3 puandan fazla yukarıya %7,72’ye taşımış durumda. Manşet enflasyona tek önemli negatif katkı ise olağandan yüksek sezon indirimlerinin görüldüğü giyimden geliyor. Fiyatlardaki %1,74’lük düşüşünde tüm veri seti içinde Haziran ayı için en yüksek indirime denk geldiğini belirtelim.
    Kur artışının yaşandığı Haziran ayında çekirdek enflasyonun herhangi bir geçişkenlik işareti göstermiyor oluşu ise bizce kayda değer. Gıda, enerji, alkol, tütün ve altını dışlayan özel kapsamlı “I” endeksi Mayıs ayına göre %0,41’lik artışı ile geçen yılla paralel bir görüntü sergiliyor ve böylece yıllık çekirdek enflasyon %5,57 ile yatay seyrediyor. İlk bakışta mevsim ortalamalarının üzerindeki giyim indirimi temel neden gibi gözükse de kura hassas ev eşyası kalemi ya da ulaştırma araçları alt grubu gibi bileşenlerde zayıflayan TL’nin etkisi sınırlı kalmış gözükmekte. Ancak döviz kurunun yüksek kalmaya devam ediyor oluşu çekirdek enflasyonun yılsonuna kadar %6’nın altında kalabileceğine dair bizde şüphe uyandırıyor.
    Tarım fiyatlarındaki azalış eğiliminin terse dönüşü ve imalat sanayi fiyatlarında çok daha hızlı devreye giren kur geçişkenliği ise ÜFE’yi yukarı iten temel nedenler. Aylık %1,08’lik imalat enflasyonu 22 alt sektörün 20 adedinde fiyatların artması ile geniş tabanlı bir hareketin yansıması. Aynı şekilde başlıca sektörlerin artışa yaptığı katkı hemen hemen denk olmakla birlikte rafineri ve temel metaller 12 baz puanlık etkileri ile bir adım öndeler. Bu gelişmeler rağmen yıllık imalat sanayi enflasyonunun sadece %3,85 olarak ölçülmesi maliyet baskılarının şu aşamada kontrol altında olduğunu düşündürse de, bu oranın yıl sonuna kadar kur ve baz etkileri ile kabaca ikiye katlanmasının olası olduğunu görüyoruz. Öte yandan %3,38 artan tarım fiyatlarının bu segment iç deflasyon baskısının sona erdiğini ortaya koyuyor oluşu de ÜFE cephesinde diğer bir handikap.
    Bugünkü veriler sonrasında yılsonunda TÜFE’nin %7,1 olarak gerçekleşeceğini düşünmeye devam ederken, yukarı yönlü risklerin artmakta olduğunu görüyoruz. Öncelikle Ramazan etkisi ile işlenmemiş gıdada görülen olağandışı artışa karşılık Temmuz ayında bir düzeltmenin gelmesi kuvvetli bir ihtimal. Ancak bu olasılığın gerçekleşmesi bile, mevcut yüksek seviye ve Kasım-Aralık dönemindeki belirgin baz etkileri nedeni ile yılsonunda gıda enflasyonu için ortaya konan %7’lik resmi öngörünün ciddi ölçüde aşılması riskini ortadan kaldırmıyor. Ek olarak son aylardaki yatay seyre rağmen çekirdek enflasyonun yukarıda değindiğimiz artış ihtimali ile birlikte Merkez Bankası’nın %5,3’lük resmi tahminin Temmuz Enflasyon Raporu ile birlikte revizyona tabi kalabileceğini düşünüyoruz."