İran’a altın ihracatının bilinmeyen yüzü

4 / 6

---

BANKALARIN CUMHURİYET ALTINI SATMALARI MÜMKÜN DEĞİL
-Genelge konusunda daha detaylı bilgi verir misiniz? Sistem nasıl işleyecek?
Mehmet Ali Yıldırımtürk : Hazine Müsteşarlığı emir verirse bu genelgeyi yayınlayacağız. Buna göre her bankanın bulunduğu bölgedeki kuyumcularla bir yetkili kuyumcu oluşturup tabi yetkili kuyumcuların da prosedürü olacak. Bu yetkili kuyumcu A bankasıyla anlaşma yapacak. A bankası kendisine gelen altın değiştirmek isteyen müşterisini A kuyumcuya gönderecek, “O yetkili kuyumcunuzdur, bunların dokümanlarını orada yaptırın, resmi bir doküman çıkartın” diye. Bunun karşılığında 150gramdır, bu has altındır, diyeceğiz. Çıkarıp 150gram altınını vereceğiz. Kalanları satacağız, diğerlerini rafineriye göndereceğiz. Külçe altın olarak üretilecek. Bu arada o bankada bize kredi açması lazım. Neden? Bugün direkt 10 kg altın çıkarıp vermemiz zor olur. Bu miktar yüksek olabilir. Onun için kuyumcuyla banka arasında bir kredilendirme sistemi olacak ve dolayısıyla ben bu altınları halktan toplayıp onun yerine hesaba külçe altın olarak yatıracağım. Zaten bana verdiği külçe altın yine kendisine külçe olarak dönecek. Orada da bir sıkıntı yok. Ve insanlar da buradan altın saklama sıkıntısı çekmeyecek ve bundan para kazanamıyorum diye yakınmayacak. Ama bu kulağındaki küpe olmayacak, boynundaki kolye olmayacak. Bu tasarruf için tuttuğu 20 tane bilezik olacak ya da 20 tane cumhuriyet altını olacak.
Şimdi bunun kuyumculuk sektörüne ne zararı olabilir ben anlayamıyorum. Yani buna bizim sektör bilinçsizce tepki gösteriyor. Ve biz postları iade ederiz. Bankalar Birliği de diyor ki, “Bankalar Cumhuriyet Altını satacak”. Tamamen bir şantaj. Cumhuriyet Altını satmaları mümkün değil. Bunun daha önceki dönemde çok uygulamaları oldu ve başarmaları mümkün değil. Çünkü zaten Cumhuriyet Altını düşük kar marjıyla alınıp satılan bir şey. Sürekli fiyat değişiyor. Biz her gün 10 defa müşteriye fiyat hesaplıyoruz. Bunun oradaki memurun takip etmesi mümkün değil. Bunu daha önce yaptılar 1983’ den sonra Vakıflar Bankası, Ziraat Bankası gram altınlar satmaya başladılar. Daha sonra Denizbank da donanma altınları bastı, 14 ayar 6 gramdı. Şimdi burası da bankaları kolluyor. Bakıyor, bankanın fiyatı çarşının fiyatından ucuzsa, gidip o bankadan altını alıyor, buraya satıyor topluca. Veya bankanın fiyatı yüksek, alışı da yüksekse burada topladığı altınları götürüp oraya satıyor. Yürütemediler ve bıraktılar. Hala vitrinlerimizde o dönemde basılmış gram altınlar var. O dönemlerde çıktı yani şimdi çıkmadı. Diğer taraftan donanma altınları çıktı 14 ayar uzun süre fiyatı değişmedi bankada. Burada fiyatlar değişti. Bazı uyanıklar Denizbank’ı arayarak, “Sizde altın ne kadar?” diye almaya gittiler. Getiriyorlar, burada eritiyorlar ve para kazanıyorlar. O işte yürümedi. Dolayısıyla bankalar bu kadar müşteriden işlem vergisiydi, yok kredi kartıydı, kredi aidatıydı yaz 50 TL, 60 TL, böyle kolay para kazanmak varken çeyrek satacak, Cumhuriyet satacak da 5 lira 10 lira onun peşinde koşacak, olamaz. Yürümesi mümkün değil.