Hisse senedi stratejisi sigorta sektörü

2 / 5

---

Bireysel Emeklilik ve Hayat Sigortacılıgı:
Devlet katkısına ragmen çıkıslar halen sorun
Türkiye, bireysel emeklilik sisteminde zorunlu katılım esasının yer almadıgı dünya
üzerinde az sayıda ülkeden biri. Kamu emeklilik sistemi bunun yerine bireylerin istege
baglı olarak tercih edebilecekleri belirlenmis fayda esasına dayalı bir sistemle
desteklenmektedir. Türkiye son iki yılda yeni devlet katkılı bireysel emeklilik sistemini
tecrübe ediyor. Katılımcıların sistemde geçirdikleri süreyi uzatmak amacıyla bir
diger düzenleme de sirketlerin katkı payı ve toplanan fon üzerinden yaptıkları kesintilerin
azaltılması oldu.
Devlet katkılı sistem ile hem toplam fon büyüklügü hem de katılımcı sayısında güçlü
artıs devam ediyor. Kamu sermayeli ve katılım bankaları istirakleri sistemdeki diger
oyunculardan pazar payı çalarken sektördeki büyümeyi de destekliyorlar. Diger
yandan sisteme yeni girenlerin katkı payları oldukça düsük düzeylerde basladıgı için
özellikle fon isletim kesintilerinin düsürülmesiyle sirketlerin katılımcı basına karlılıkları
da ötelenmis oluyor. Ancak hanehalkı tasarruf oranının düsük tek haneli sayılarla
ifade edildigi ve hanehalkı borçlulugunun hızlı arttıgı ülkemizde bu durumu olagan
bir sonuç olarak görüyoruz. Bizce hanehalkının davranısları, kadınların isgücüne
katılımının düsük ve net emeklilik gelirinin çalıma hayatı gelirine çok yakın olusu
gibi etkenler bireysel emeklilik sistemindeki katılımcı sayısı için dogal bir bariyer
olusturuyor. Bu nedenle yetkililer, sisteme otomatik katılımı getirecek düzenlemeler
üzerinde çalısıyor. Böylece yeni çalısmaya baslayan biri sisteme otomatik olarak
katılırken sistemdeki devamlılıgına kendi karar verebilecek.
Önceki bireysel emeklilik sisteminin en büyük sorunu sistemden çıkısların yüksek
olusu ve agırlıklı olarak ilk yıllarda gerçeklesmesiydi. Katılımcıların sistemdeki ortalama
ömrü üç yıl kadardı. Yeni sistemde devlet katkısının belirli süre sistemde kaldıktan
sonra kazanılıyor olması ile sistemden çıkıslarda yavaslama olmasını bekliyorduk.
Ancak 2014 yılının ilk dokuz ayındaki sektör verilerini inceledigimizde yeni
katılımların artarken sistemden çıkısların da azalmadıgını gördük. Ayrıca belirtelim
ki yeni sistem henüz bir mali kriz veya issizlik oranında ciddi bir artıs ile test edilmedi.
Sektörün tecrübesine göre sistemden çıkısların temel nedeni katılımcıların ani
nakit ihtiyaçları olmakta. 2008 – 2009 dönemindeki çalkantılı dönemden bu yana
hanehalkı borçluluk oranının üç kat arttıgını da belirtelim.

Yeni yasal düzenlemeler de gündeme gelebilir
Bizce hanehalkı tasarruflarının artırılması amacı çerçevesinde bireysel emeklilik
sisteminin anlamlı ve sürdürülebilir büyümeyi yakalayabilmesine yönelik sirket karlılıklarını
olumlu ve olumsuz etkileyecek yeni uygulamalar gündeme gelecek. Diger
yandan sisteme katılımların hızlı arttıgı ve fakat katkı paylarının düsük kaldıgı bu
dönemde sektörde faaliyet gösteren sirketlerin karlılıkları da öteleniyor. Sisteme
katılımları desteklemek amacıyla yönetim giderlerinde önümüzdeki yıl yeniden indirime
gidilmesi de gündeme gelebilir. Mevcut durumda sirketlerin katılımcı bazında
karlılıga geçmeleri 6-7 yıl sürebiliyor. Ayrıca sirketler lehine aracılık maliyetlerini
düzenleyen bir yasala düzenleme de atılacak adımlardan biri olabilir.
Tahminlerimize göre bireysel emeklilik sistemimiz 2015 yılında 5,5 milyon katılımcı
ile 48,4 milyar TL fon büyüklügüne (GSYIH’nın %2,5’i) ulasacak. Uzun vadeli tahminlerimize
göre 2023 yılında bireysel emeklilik sistemi 8,4 milyon katılımcısı ile 184
milyar TL toplam fon büyüklügüne ulasacak. Bizce sistemin hızlı büyümeyi sürdürmesi
için planlanan yasal düzenlemeler nette kısa vadede sirket karlılıklarını baskılayacak.
Kısa vadede karlılık hayat sigortacılıgında gelmeye devam edecek
Hayat sigortalarında toplam prim üretimi geçen yıla kıyasla %7 daraldı. Tüketici
kredilerindeki yavaslama ve faizlerdeki artıslar nedeniyle yıllık gelir sigortalarının
banka mevduatına pazar payı kaptırmaları hayat sigortacılıgının bu yıl büyüyememesindeki
temel nedenler oldu. Bu alanın en karlı ürünü tüketici kredileri ile birlikte
sunulan hayat sigortaları poliçeleridir. Bizce bankalar avantajlı faiz teklifleri ile tüketici
kredilerinin yanında hayat sigortaları satıslarını sürdürecekler. Ülkenin demografik
yapısı nedeniyle hayat sigortalarının hasar prim oranlarında ciddi bir degisim beklemiyoruz.
Tüketici kredileri ile sunulan ürünlerin yaygınlık oranı halen yükselme potansiyeli
barındırdıgı için bu alanda kredilerdeki %16 büyüme beklentimizin üzerinde
bir sürdürülebilir büyüme öngörüyoruz.