Borsada iki sıfır atılırsa ne olur

5 / 13

---

İKİ SIFIR ATILMASI ve BORSANIN HAFIZASI

-İki sıfır atılması borsanın hafızasını silebilir mi?

-İMKB’den 1997 yılında sıfır atılmadan önce başlangıç değeri “1986 = 100” olacak şekilde belirlenmişti. Daha sonra duyulan ihtiyaçla birlikte 1997 yılı başı itibariyle endeksten iki sıfır atılarak veriler geçmişe doğru revize edildi. Yani bu değişimle birlikte endeksin başlangıç değeri “1986 = 1” oldu. Eğer şu anda yürütülmekte olan çalışmaların sonunda endeksten 1997 yılında yapıldığı gibi iki sıfırın daha atılmasına karar verilecek olursa; endeksin başlangıç değeri “1986 = 0.01” olacak. Böyle bir değişiklik yapılması durumunda, geçmiş verilerin takip edilmesi ve incelenmesi açısından önemli bir dezavantaj oluşabilir. Öyle ki, grafiksel gösterim üzerinden düşünecek olursak; endeks grafiğinde 0.01’den başlayacak değerin çizgi grafik üzerinde 0.02’ye gelmesi endeksin %100 artış göstermesiyle gözlenebilecek. Yani diğer bir ifadeyle, endeks grafiğinin ilk yıllarına ait dönemlerinde yaşanan oynaklıkları direkt olarak seçemeyeceğiz çünkü, bahsettiğimiz nedenden dolayı en azından %100 prim görülmediği dönemlerde endeks grafiği düz bir çizgi gibi görünecek. Başka bir ifadeyle endeksin geçmiş performansı da bir anlamda silinmiş olacak. Örnek vermek gerekirse İMKB ilk yılında 100’den 184’e çıkarak %184 prim yapmıştı. Bu tarz bir değişiklik yapılması durumunda bu %84’lük primi göremeyeceğiz. Bu durumla karşılaşmamak adına, olası yeniden iki sıfır atılması kararı verilmesi durumunda endeks başlangıç değeri olarak “1986 = 0.01” yerine “1986 = 0.0100” gibi bir ayarlama (virgülden sonra dört basamak) da düşünülebilir. Ancak, bunun da 0 atılmasındaki sadeleşme amacıyla bir miktar çelişebileceğini unutmamak gerekir. Bu sorunun etkisini en azından hafifletmek adına borsadan tek sıfır atılması da bir seçenek olarak düşünülebilir. Böylece virgülden sonra iki basamak gösterimlerinde borsanın ilk yıllarındaki fiyat değişimlerinde en azından %10’luk değişimlerin görülmesi mümkün olacaktır.  

KARŞILAŞTIRMALI GETİRİLER

Borsadan iki sıfır atıldığı günden bugüne getirilere baktığımızda, Borsa İstanbul’un diğer enstrümanlara kıyasla açık ara önde olduğu görülmektedir. Benzer şekilde tabloda S&P 500 ve DAX’ın getirileri düşük görülse de kur etkisi dikkate alındığında buradaki getiriler de hatırı sayılır rakamlara ulaşmaktadır.