Geçen hafta güçlü bir toparlanma gösteren küresel borsalarda bu sabah
kısmi düşüşler gözleniyor. Asya'da Çin'in üçüncü çeyrekte %4,9 ile
beklentilerin altında büyümesi çok fazla sürpriz içermediği için sert
fiyatlamalar gözlenmiyor. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksindeki
düşüş %0,3 civarında. Geçen hafta ABD'de bilanço sezonuna iyi bir
başlangıç yapılması ana endekslerin 50 günlük ortalamasının üzerinde
kapatmasını sağladı. Bu sabah zayıf Çin büyümesi ve yükselişini
sürdüren petrol ile %1,60'ın üzerine çıkan ABD on yıllık tahvil
faizindeki harekete karşın ABD vadelilerindeki baskının sınırlı
kalması, hafta genelinde açıklanacak bilançoların katalizör
olabileceğine işaret ediyor. Dolayısıyla, ABD on yıllık tahvil
faizinde yukarı yönlü sert hareketler gözlenmedikçe borsalar dirençli
durabilir. Yurtiçinde de bu hafta üçüncü çeyrek finansalları
açıklanmaya başlanacak. Demir - çelik, havacılık ve petrol & petro -
kimya bu çeyrekte öne çıkan sektörler. Sektör içerisinde endeks
ağırlıkları yüksek hisseler endeksi destekleyebilir. Diğer yandan,
bankacılık bilançoları da iyi beklense de bu hafta TCMB'den beklenen
faiz indiriminin şiddetine yönelik belirsizlikle TL'deki potansiyel
baskı XBANK tarafında etkisini gösterebilir. Yurtdışında bu sabahki
hareketler de dikkate alındığında endekste kısmi baskı gözlenebilir.
Ancak, olası düşüşlerde endeksin 1.400 seviyesinin üzerinde
tutunabileceğini düşünüyoruz. Yukarıda ise 1.422 bölgesi direnç
konumunda.
MAKROEKONOMİ
Cuma günü Merkezi Yönetim Bütçe verileri açıklandı. Bütçe dengesi,
eylül ayında 23,6 milyar TL açık verse de geçen seneden daha iyi bir
performans sergiledi. 12 aylık kümülatif bütçe açığı 99 milyar TL'den
93 milyar TL'ye geriledi ve bütçe açığı/GSYH oranı da %1,7
seviyesinden %1,6 seviyesine iyileşti, bu seviyeler de mayıs ayında
gördüğü Aralık 2017'den bu yana en düşük seviyelere yakın gerçekleşti.
Vergi ve diğer gelirlerde güçlü artış görmekteyiz. Faiz gelirleri,
özelleştirme, imar affı ve bedelli askerlik gibi tek seferlik tabir
edilen kalemleri içeren diğer gelirler (yıllık %110 artış ) ile
kurumlar ve gelir vergisini içeren dolaysız (yıllık %74 artış) ve
ithalden ve dahilden alınan KDV gibi kalemleri içeren dolaylı
vergilerde (yıllık %32 artış) güçlü bir yıllık artış görmekteyiz.
İmalat ve ticaret sektöründeki büyüme ve yüksek karlılıklar ile
kurumlar vergisi oranındaki artış kurumlar vergisini desteklemeyi
sürdürüyor. Eylülde kredi kartı gibi öncü göstergeler iç talebin
görece güçlü bir seyir izlediğine işaret ediyordu, bütçe verilerinin
detayı da dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV'deki seyri
dışlarsak genel olarak bu resmi doğruluyor. Dahilde alınan KDV
gelirlerinde %160'a varan güçlü bir yıllık artış görüyoruz ki bunda
imalat sektöründeki olumlu seyir, e-ticaret ve kartlı harcamaların
artması belirleyici olan unsurlar. İç talep için önemli bir diğer
gösterge olan bir yandan da kur ve emtia fiyatlarındaki artışı da
yansıtan ithalde alınan KDV'de yıllık artışın sürdüğünü görüyoruz.
Bununla birlikte iç talep için diğer bir gösterge olan ÖTV'de yıllık
düşüş görmekteyiz, ancak büyük kısmı eşel mobil uygulaması nedeniyle
petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan ÖTV tahsilatındaki azalıştan
kaynaklanmakta. Ayrıca pandeminin otomobil talebini artırmaya devam
etmesine karşılık motorlu araçlarda ÖTV matrah eşiklerinin
güncellenmesi ile motorlu taşıtlardan alınan ÖTV'nin de yıllık
azaldığını görüyoruz.
Harcamalarda ''faiz dışı harcamalar'' kaynaklı güçlü bir aylık ve
yıllık artış görüyoruz. Faiz dışı giderlerin bütün alt kalemlerinde
artış mevcut, tasarruf tedbirlerine dair izlenen kalemlerden sermaye
transferleri (bir başka kuruma sermaye malı alması için yapılan
transferler), sermaye giderleri (fiziki yatırım harcamaları) ve
salgınla mücadele kapsamında aşı, ilaç ve tıbbi malzeme alımlarının da
etkili olmasıyla mal ve hizmet alım giderlerinde güçlü artış var. Faiz
giderlerinde ise aylık artışın sınırlı kalması ve yıllık da düşüş
göstermesi bütçe açığındaki artışı sınırlayan bir faktör olmuş.
Ekim ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'nde katılımcılar yıl sonu
enflasyon beklentilerini ve kur tahminlerini artırmaya devam etmekte.
Bu yıla ilişkin büyüme tahminlerinde bu ay da belirgin artış
görülmekte. Gelecek sene büyüme tahmini de sene sonu büyüme
beklentisinin artmasıyla oluşacak bazın etkisiyle kısmi aşağı yönlü
revize edildi. Sene sonu için cari açık tahmini de aşağı yönlü revize
edilmeye devam edilmekte.
Orta ve uzun vadeli enflasyon beklentileri artmaya devam etmekte. TCMB
para politikası duruşunda talep unsurlarını, çekirdek enflasyon
gelişmelerini ve arz şoklarının yarattığı etkilerin ayrıştırılmasına
yönelik analizleri dikkate alarak değişikliğe gitmiş ve politika
faizinde indirim yapılmasına karar vermişti. Bu ay bunu dikkate alan
katılımcılar, TCMB'nin faiz indirimine devam edeceğini düşünmekte.
Medyan tahmine baktığımızda 50 baz puan indirim beklenmekte. Bazı
katılımcılar ise bu ay 100 baz puan indirim olabileceğini öngörmekte.
ABD'de perakende satışlar verisi eylül ayında %0,2 düşüş beklentisine
karşılık sürpriz bir şekilde aylık %0,7 artarak iç talebe ilişkin
güçlü sinyal verdi. Küresel ölçekte yaşanan çip krizine rağmen oto
satışları aylık %0,5 arttı. Otomobil satışları dışlandığında aylık
artış %0,8 oldu. Bunda salgın sonrası verilen teşviklerin etkisi
hissedilmekte. Ayrıca artan enflasyonist baskıların da veride artışa
neden olduğu tartışılmakta.
ABD'de ekim ayı öncü Michigan Ünversitesi Tüketici Güven endeksi
72,8'den 71,4'e geriledi. Hem cari durum hem de beklentiler
kötüleşmekte. Delta varyant ve tedarik zincirindeki sıkıntılar
tüketici güveni üzerinde etkili olmaya devam etmekte. Enflasyon
beklentilerinde de artış söz konusu. 1 yıllık enflasyon beklentisi
%4,6'dan %4,8'e, 5 yıllık enflasyon beklentisi ise %2,8'den %3'e
yükseldi. Veri özellikle tüketici harcamalarına yönelik iyi sinyaller
vermemekte fakat eylül ayı perakende satışlar verisinde de gördüğümüz
üzere bunun verilere yansımasını henüz görmüyoruz.
Bu haftanın veri takvimine baktığımızda,
ABD'de bugün eylül ayı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı
açıklanacak. Sanayi üretimi ağustos ayında %0,4 oranında artışla
yavaşlayarak da olsa büyümesini sürdürmüştü. Özellikle, ağustosta Ida
Kasırgası kaynaklı üretim kesintileri, sanayi üretimindeki artış
hızının yavaşlamasına neden olmuştu. Tedarik zincirindeki sıkıntılara
rağmen PMI verileri güçlü seyrini sürdürmekte. Eylül PMI raporlarına
baktığımızda ISM imalat sınırlı yükselirken, IHS imalat PMI ise hafif
düşmüştü. Bu açıdan sanayi üretiminde momentum kaybı görülse bile
büyümeye devam etmesi beklenmekte. Kapasite kullanım oranı ise,
ağustos ayında da güçlü talep görünümüyle uyumlu olarak %76,4
seviyesine ulaşmış ve olumlu seyrini sürdürmüştü. Cuma günü ise ekim
ayı öncü IHS Markit PMI verileri takip edilecek. ABD'de eylül ayında
artan Delta varyantı vakaları ve tedarik zinciri sıkıntılarının
etkisiyle imalat PMI 61,1'den 60,7 seviyesine hafif gerilemişti.
Hizmet PMI da 55,1'den 54,9'a hafif düşüş sergiledi ve güçlü büyüme
bölgesindeki seyrini sürdürdü. Görece zayıf talep koşulları ve devam
eden Delta varyantı endişeleri arasında hizmet sektörü faaliyetlerinde
bu senenin en yavaş büyümesine işaret etmişti. Beklenti ise bu ay PMI
verilerinin yataya yakın seyretmesi yönünde. Perşembe günü ise
haftalık işsizlik maaşı başvuruları izlenecek. 9 Ekim haftasında ABD
haftalık işsizlik maaşı başvuruları ise 293 bin kişi olurken, salgın
sonrası ilk kez 300 bin seviyesinin altını gördü. Verideki düşüşte 6
Eylül itibarıyla federal ek yardımların sona ermesinin ve Delta
varyant vaka yayılımının etkisini yitirmesinin faktör olduğu
belirtilmekte. FOMC tutanaklarının varlık alım azaltımı zamanlamasına
yönelik güçlü sinyal vermesi sonrası Fed yetkililerinin konuşmaları
izlenecek. Ayrıca bazı Fed yetkililerince geçen hafta enflasyonun
kalıcılığına dair daha güçlü mesajlar verilmeye başlandı. Buna ilişkin
de Fed yetkililerinin mesajları önemli olmaya devam edecektir. Hafta
boyunca konut piyasasına ilişkin veriler takip edilecek. Bu kapsamda
yarın eylül ayı konut başlangıçları, inşaat izinleri ve perşembe günü
ikinci el konut satışları izlenecek. Ayrıca çarşamba günü Fed Bej
kitap yayınlanacak. Ekonomik duruma ilişkin detaylar vermesi açısından
önemli olacaktır.
Avrupa tarafında ise veri gündemi zayıf. Çarşamba günü enflasyon
verileri izlenecek. Bu kapsamda Almanya eylül ayı ÜFE, Euro Bölgesi
nihai TÜFE ve İngiltere TÜFE rakamları izlenecek. Öncü verilere göre
Euro Bölgesi genelinde TÜFE enerji ve hizmet fiyatlarındaki artışla
son 13 yılın en yükseği olan %3,4'e yükseldi ve enerji tedarikindeki
sıkıntılarla daha da artması muhtemel. Çekirdek enflasyon da %1,6'dan
%1,9'a yükseldi fakat 14 Ekim'de konuşan ECB Başkanı Lagarde,
enflasyonun geçici olduğu yönündeki pozisyonunu korumuştu. Öncü veride
revize beklenmemekte. İngiltere'de ise baz etkisi kaynaklı yıllık TÜFE
ağustosta %3,2'ye gelmişti. Eylül ayında yatay seyretmesi beklenmekte
fakat son görülen tedarik krizinin etkileriyle önümüzdeki aylarda
enflasyonun artması olası. Haftanın son günü ise ekim ayı öncü IHS
Markit PMI verileri izlenecek. AB genelinde eylül ayında imalat
PMI'lar kısmi düşüş sergilese de güçlü genişleme bölgesindeki seyrini
sürdürmüştü. Hizmet PMI'larda ise Delta varyantı vakalarına ve arz
kısıtlarına yönelik endişelerle kısmi düşüşler görüldü ancak genişleme
bölgesinde kalmayı sürdürdüler. Haftanın son günü ayrıca Rusya Merkez
Bankası faiz kararı izlenecek. Rusya Merkez Bankasının ise artan
enflasyonist beklentilerle faiz artırım döngüsüne devam etmesi
beklenmekte.
Asya tarafında da çarşamba günü Çin Merkez Bankası (PBOC) kredi faiz
oranları takip edilecek. Ekonomik toparlanmada yavaşlama ve özellikle
TÜFE'deki düşük seyre rağmen faizlerde indirim beklenmiyor fakat
önümüzdeki süreçte zorunlu karşılık oranlarında indirim yapması olası.
Çarşamba günü Japonya'nın eylül ayı dış ticaret verileri izlenecek.
İhracatta yavaşlama ve emtia fiyatlarındaki artışın etkisiyle
ithalatın artması ile dış ticaret açığında artış beklenmekte. Perşembe
günü ise küresel talebin seyri açısından Güney Kore'nin ekim ayı ilk
20 günlük ticaret verileri izlenecek.
Yurt içinde bugün ağustos ayı uluslararası yatırım pozisyonu ve konut
fiyat endeksi, perşembe günü ekim ayı tüketici güveni ve haftanın son
günü ise eylül ayı TOBB kurulan ve kapanan şirketler istatistiği
açıklanacak. Perşembe günü TCMB PPK toplantısı bulunmakta. Bugün ve
yarın Hazine ihaleleri takip edilecek.
Temmuz ayında konut fiyat endeksi aylık %2,8, yıllık ise %31 artmıştı,
reel bazda da yükselişini sürdürdü ve yıllık %10,91 artmıştı.
Temmuz ayına ilişkin uluslararası yatırım pozisyonu istatistiklerine
göre net uluslararası yatırım pozisyonu haziran ayına göre 5,1 milyar
USD azalışla -290 milyar USD seviyesine gerilemişti. Temmuzda net
uluslararası yatırım pozisyonu açığındaki düşüşte, varlıklardaki 6,5
milyar USD'lik artışa karşın, yükümlülüklerdeki 1,4 milyar USD ile
daha sınırlı artış etkili olmuştu. Özellikle, temmuzda varlıklardaki
artışta rezerv varlıklardaki 8,1 milyar USD'lik artış,
yükümlülüklerdeki artışta ise doğrudan yatırımlardaki artış öne
çıkmıştı.
Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi eylülde bir
önceki aya göre %1,8 artışla 79,7 seviyesine yükselmişti fakat
tarihsel ortalaması olan 87,9'un altında seyretmeye devam etmişti.
Merkez Bankası son PPK toplantısında, çekirdek enflasyon vurgusuyla
birlikte politika faizini 100 baz puan indirimle %18 seviyesine
çekmişti. Kurul, para politikasının etkileyebildiği talep unsurlarını,
çekirdek enflasyon gelişmelerini ve arz şoklarının yarattığı etkilerin
ayrıştırılmasına yönelik analizlerin değerlendirildiğini ve bu
çerçevede para politikası duruşunda güncellemeye ihtiyaç bulunduğu
değerlendirmesi yapıldığını ve politika faizinde indirim yapılmasına
karar verildiğini vurgulamıştı. Son TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi
katılımcıları ise faiz indirimlerinin devam edebileceğini düşünmekte.
Hazine bu ay toplamda yaklaşık 17,4 milyar TL borçlandı. Stratejide
belirtilen borçlanma hedefi ise 40 milyar TL.
ŞİRKET HABERLERİ
Anadolu Hayat Emeklilik (ANHYT, Pozitif): Şirket'in Eylül 2021
dönemine ait toplam brüt prim üretimi yıllık %80,9 oranında artarak
198,7mn TL'ye yükselmiştir. Eylül ayı prim üretimi ile birlikte Ocak -
Eylül 2021 dönemi toplam brüt prim üretimi ise yıllık %0,6 oranında
azalarak 1.319mn TL olarak gerçekleşmiştir.
Biotrend (BIOEN, Sınırlı Pozitif): Şirket, 150mn TL olan çıkarılmış
sermayesinin, tamamı iç kaynaklardan karşılanmak suretiyle 350mn
tutarında (%233,33 oranında) arttırılarak 500mn TL'ye çıkarılmasına ve
iç kaynaklardan bedelsiz sermaye artırımının gerçekleştirilmesi
amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu'na başvurduğunu duyurmuştur.
Emlak Konut GYO (EKGYO, Sınırlı Pozitif): Şirket tarafından
geliştirilen projelerde, 1 Ocak - 30 Eylül 2021 tarihleri itibariyle,
toplam 9.355mn TL (KDV Hariç), satışa esas brüt 643.859 m2 büyüklüğe
ulaşan, 3.829 adet bağımsız bölümün satışı gerçekleştirilmiştir. Bu
satışların toplamda 1.591mn TL (KDV hariç) değerindeki 513 adedi
yabancı ülke vatandaşlarına gerçekleştirilmiştir. Açıklanan 2021
üçüncü çeyrek verilerine göre, çeyrek bazlı yıllık hedef olan 8,14
milyar TL'nin %15 oranında aşıldığı görülmektedir.
Turkcell (TCELL, Nötr): Turkcell hissedarı LetterOne, şirketle değer
yaratabileceğine inandığı stratejik ve operasyonel girişimler hakkında
görüştüğünü bildirdi. LetterOne, çok çeşitli konularda önerileri
kapsayan bu tür tartışmaların daha fazla olmasını beklediğini söyledi.
Rus şirket, mevcut veya potansiyel stratejik ortaklar veya rakipler
dahil olmak üzere diğer hissedarlar veya diğer ilgili taraflarla
benzer görüşmelerde bulunabileceğini de ekledi.
SEKTÖR HABERLERİ
Teknoloji: Teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-Ge veya tasarım
merkezlerinde istihdam edilen personel için verilen gelir vergisi
stopajı teşvikinden yararlanma şartları iyileştirildi. Daha önce bu
kapsamdaki personel için gelir vergisi stopaj teşvikine konu edilen
toplam çalışma süresinin %20'si kadar Ar-Ge merkezi dışında
geçirdikleri süreler için de destek veriliyordu. Resmi Gazete'de
yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile bu oran %50'ye çıkarıldı.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
İndeks Bilgisayar (INDES): Bağımsız kredi derecelendirme kuruluşu JCR
Eurasia Rating tarafından yapılan derecelendirme çalışmaları
sonucunda Şirketin uzun vadeli ulusal notu AA (Trk) (stabil görünüm)
ve kısa vadeli ulusal notu A-1+ (Trk) (stabil görünüm) olarak
açıklanmıştır.
Kontrolmatik (KONTR): Şirket ile Gentes Construction firması Ortak
Girişimi'nin, Rusya Federasyonu Moskova oblastı 'Mini Termal Power
Plant Zaraisk-1&2' projesine vermiş olduğu EPC (Mühendislik, Tedarik
ve Kurulum) teklifinin, işveren tarafından kabul edildiği ve sözleşme
aşamasına geçildiği bildirilmiştir. Proje tutarı 6.480mn Rubledir
(Yaklaşık 90mn USD). Proje kapsamında atıktan ısı ve elektrik enerjisi
üretimi yapılacak olup, 2 yıl içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
Reysaş GYO (RYGYO): Şirketin Kocaeli Çayırova İlçesindeki portföyünde
yer alan 15.170 m2 arsa üzerinde bulunan 18.200 m2'lik deponun 2.240
m2'lik depolama alanı "DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret
A.Ş. (Trendyol)"a 4 Kasım 2021 tarihinden itibaren 1 seneliğine kiraya
verilmiştir. Kiraya verilen depodan 1 senede 160bin USD+KDV gelir
elde edilecektir.
RTA Laboratuvarları (RTALB, Nötr): Şirketin sermayesinde %43 oranında
pay sahibi olduğu A1 Capital Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin halka
açık hale gelmesi ile paylarının Borsa İstanbul A.Ş. nezdinde işlem
görebilmesini, kayıtlı sermaye sistemine geçmesini ve ödenmiş
sermayesinin tamamı iç kaynaklardan/geçmiş yıllar karlarından
karşılanmak suretiyle 100mn TL'den 75mnTL artırılarak 175mn TL'ye
yükseltilmesini teminen esas sözleşme tadiline izin verilmesi amacıyla
SPK'ya başvuruda bulunulmasına karar verilmiştir.
YEO Teknoloji (YEOTK): Şirket ile Eti Maden İşletmeleri Genel
Müdürlüğü Tesis Mühendislik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı arasında
15.10.2021 tarihinde Kırka BP4 Tesisi Elektrik Otomasyon Sistemlerinin
Yenilenme işi için sözleşme imzalanmıştır. Toplam sözleşme bedeli
27,1mn TL'dir.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde oluştu.
TCMB cuma günü 68 milyar TL'lik (%18'den, 7 gün vadeli) repo ihalesi
açtı. Toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri
kaynaklı 305 milyar TL oldu.
******
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.
*******
Foreks Haber Merkezi (
[email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey