ANALİZ-Sabah Stratejisi(Ziraat Yatırım)

Bu haftaya tekrar enerji ve gaz fiyatlarındaki artışlarla başlıyoruz.
WTI ham petrolün fiyatı uzun bir aradan sonra 80 USD'nin üzerine
çıkarken, doğalgaz kontratları ve Çin'de kömür fiyatlarında
yükselişler gözleniyor. Ancak, hisse piyasalarının buna çok negatif
tepki vermediğini izliyoruz. Hatta MSCI Asya Pasifik endeksi %1'e
yakın alıcılı. Geçtiğimiz haftalarda enerji fiyatlarındaki ralli
enflasyon endişelerini tetiklemiş ve oynaklık yükselmişti. Asya'daki
olumlu görüntü de ABD vadelilerinin yatay seyretmesine katkı sağlıyor.
Cuma günü ABD'de tarım dışı istihdam kötü gelse de detaylar (önceki
verinin yukarı yönlü revizyonu, düşen işsizlik oranı vs) Fed'in varlık
alımı azaltımına yönelik beklentilerde bir değişiklik yaratmadı. ABD
borsaları ve Dolar da haftanın son işlem gününde karışık bir görüntü
sergilemişti. Piyasada stagflasyon (düşük veya eksi büyüme, yüksek
enflasyon) konusu odakta kalmaya devam ediyor. Her ne kadar
faizlerdeki yön yukarı -ki merkez bankaları buna reaksiyon veriyor -
olsa da büyüme tarafı stagflasyon endişelerinin artıracak görüntüde
değil. Örneğin, Çin hariç de ABD ve Avrupa'da PMI'lar -yavaşlama
işaretleri gözlense de - genişleme bölgesinin hayli üzerindeler.
Dolayısıyla, borsalarda aşağı yönlü sert fiyatlamaların devamı şu
aşamada gelmiyor ki VIX endeks tekrar eşik 20 seviyesinin altında. Bu
çerçevede, piyasalarda faiz kaynaklı riskler bir taraftan devam
ederken, bu sabah Asya borsalarındaki görüntü - enerji fiyatlarındaki
görüntüye karşın - borsalardaki oynaklığın kısa vadeli düşmesine
yardımcı olabilir. Bu ortamda da BIST100 endeksi güne alıcılı bir
görüntüyle başlayarak 1.405/10 güçlü direnç bölgesini test edebilir ki
cuma günü negatif ayrışan TL bu sabah değer kazanıyor. Endekste,
aşağıda, haftalık ortalamanın bulunduğu 1.390 bölgesi ise destek
olarak izlenebilir. BIST100, gün içerisinde bu desteğin üzerinde
kalarak 1.405/10 direnç bölgesine yakın hareket edebilir. Bu hafta
yurtiçinde cari işlemler dengesi ve sanayi üretimi verisi öne
çıkarken, yurtdışında ABD'de enflasyon, perakende satışlar ve Fed
toplantı tutanakları izlenecek. Ayrıca, ABD bilanço sezonu bu hafta
ağırlıklı olarak bankalarla başlayacak. Borsa İstanbul'da da yavaş
yavaş bilanço fiyatlaması görülebilir.

MAKROEKONOMİ

ABD'de eylül ayına ilişkin tarım dışı istihdam verisi izlendi. Tarım
dışı istihdam artışı 194 bin kişi ile beklentilerin oldukça altında
arttı. Ağustos ayı istihdam artışı da 235 binden 366 bine revize
edildi. ADP ile uyumlu olarak eğlence ve konaklama sektörü istihdama
en çok katkı veren sektör oldu. Veride özel sektör ve kamu sektörü
istihdam artışı ayrıştı. Özel sektör ağustosta 317 bin kişi istihdam
yaratırken, kamu istihdamı 123 bin kişi azaldı. İşsizlik oranı
%5,2'den salgın sonrasının en düşük seviyesi olan %4,8'e geriledi
fakat iş gücü de 183 bin kişi geriledi ve iş gücüne katılım oranı da
%61,6'ya düştü. İşletmelerin emek talebi yüksek fakat firmalar
yeterince işçi bulamadıklarını belirtmekte ki bunu JOLTS verilerinde
ve PMI raporlarında da görmekteyiz ve işçilerin iş talebinin az olması
ücretlere de baskı yapmakta. Ücretler yıllık bazda %4,6'ya yükseldi,
ki salgın öncesi %3 civarındaydı. Önümüzdeki süreçte ise iş gücüne
katılımın salgın öncesi seviyelere dönmesi manşet işsizlik oranında
artışa ve ücretlerde düşüşe sebep olabilir. Ayrıca bu ay federal ek
yardımların sona ermesi ile istihdamda belirgin artış bekleniyordu. Bu
ay beklenen katkıyı yapamadı fakat önümüzdeki aylarda istihdama olumlu
yansıyacaktır.

Sürpriz şekilde beklentilerin altında gelen istihdam verisi sonrası
Fed'in bir sonraki toplantısında varlık alımlar azaltımını duyurup
duyurmayacağı tartışılmakta fakat Fed'in pozisyonunu koruyacağı ve
enflasyonist baskılar neticesinde istihdamdaki bu zayıflığın geçici
faktörlere bağlanıp varlık alım azaltımına ilişkin duyurunun kasımda
yapabileceği değerlendirmelerde yer almakta.

Almanya'da ağustosta ihracat %1,2 düşerken, ithalat ise %3,5 arttı.
Bir önceki senenin aynı ayı ile karşılaştırıldığında ise ihracat %14,4
artarken, ithalat %18,1 arttı. Dikkat çekici olarak tedarik
zincirindeki sıkıntılar neticesinde (çip krizi?) 10,7 milyar EUR ile
Mayıs 2020 sonrası en düşük dış ticaret fazlası verilmekte ayrıca
Brexit sonrası İngiltere ile ticaret hacminin belirgin şekilde
azaldığı görülmekte.

Yurt içinde eylül ayına ilişkin İŞKUR İşgücü Piyasası İstatistikleri
açıklandı. Eylül ayında kayıtlı işsiz sayısı aylık bazda artmaya devam
ederek %4,9 arttı, açık iş sayısı aylık %5,5 ve işe yerleştirme ise
aylık %40,8 artış kaydetti. İşe yerleştirilen kişi sayısı eylül ayında
bir önceki ayla kıyaslandığında tarımda 1,5 bin kişi, inşaat
sektöründe 1,1 bin kişi ile sınırlı artarken, sanayi sektöründe 27,2
bin kişi ve hizmetler sektöründe ise 29,9 bin kişi artış kaydetti.
Diğer yandan, açık iş sayısında da eylül ayında inşaat sektörü hariç
tüm sektörlerde artışlar görülüyor.

Bu haftanın veri takvimine bakıldığında,

ABD'de çarşamba günü paylaşılacak eylül Fed toplantısının tutanakları
odak noktasında olacak. Son toplantıda daha şahin bir Fed görmüştük.
2022'de faiz artırımı bekleyen üye sayısı artarken, varlık alımı
azaltımı için güçlü sinyal verilmişti. Tutanaklarda faiz artırımı ve
varlık alımı azaltımının zamanlamasına ilişkin detaylar önemli
olacaktır. Geçen haftaki istihdam verileri sonrası iş gücü piyasasına
yönelik emek talebinin seyrine ilişkin ağustos ayı JOLTS açılan iş
sayısı ve perşembe günü ise haftalık işsizlik maaşı başvuruları takip
edilecek. Çarşamba günü eylül TÜFE ve perşembe günü ise ÜFE
açıklanacak. ABD'de TÜFE ağustosta aylık bazda %0,3 ile son yedi ayın
en düşük artışını kaydederken, yıllık bazda ise 5,4'ten %5,3
seviyesine hafif yavaşlamıştı. Gıda ve enerji hariç çekirdek TÜFE ise,
ağustosta aylık bazda %0,1 oranında artışla şubattan bu yana en düşük
artışı kaydetmiş, yıllık bazda ise %4,3'ten %4 seviyesine
yavaşlamıştı. ÜFE ise temmuzda aylık %0,7, yıllık ise %8,3 artmıştı.
Eylül ayında enerji fiyatlarının artması ve tedarik zincirindeki
sıkıntıların belirginleşmesi ile ÜFE'deki yüksek seyrin devam etmesi
beklenmekte. Eylül ayına ilişkin PMI raporlarında fiyat baskılarının
hem tüketici hem üretici tarafında devam ettiğini görmüştük. İç
talebin seyrine yönelik ise eylül ayı perakende satışlar verisi takip
edilecek. Ağustos ayında perakende satışlar düşüş beklentisinin aksine
sürpriz bir şekilde %0,7 artmıştı. Otomobil satışları dışlandığında
ise artış %1,8 ile daha belirgindi. Perakende satışlardaki artışta
özellikle Delta varyant yayılımı ile sosyal izolasyon artışı ile
harcamaların hizmetler tarafından tekrar mallara yönelmesi faktör
olarak gösterilmişti. Cuma günü ise ekim ayı öncü Michigan
Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi izlenecek. Eylülde Michigan
Üniversitesi tüketici güveni 70,3'ten 72,8'e yükselmesine rağmen,
artan Delta varyantı vaka sayılarının tüketici güveni üzerindeki
etkilerinin devam ettiğine işaret etmişti. Cuma günü ise ekim ayına
ilişkin New York Fed Empire State İmalat Sanayi Endeksi izlenecek.

Avrupa tarafında ise salı günü Almanya ekim ayı ZEW endeksleri
izlenecek. Almanya'da eylül ayına ilişkin ZEW cari durum endeksi,
29,3'ten 31,9'a hafif yükselirken, beklentiler endeksi ise 40,4'ten
26,5'e gerileyerek düşüşünü dördüncü ayda da sürdürmüştü. Tedarik
zincirindeki sıkıntılar, otomobil sektöründeki küresel çip sıkıntısı
ve enflasyondaki artış beklentileri olumsuz yönde etkileyebilecek
unsurlar. Çarşamba günü İngiltere ağustos ayı GSYH verisi açıklanacak.
İngiltere'nin delta varyant kaynaklı ve açılmanın etkisinin
yavaşlamasıyla temmuz ayında aylık büyüme hızı %0,1'e yavaşlamıştı.
Beklenti bu ay büyüme artış hızının iyileşerek %0,5 artması yönünde
fakat özellikle 4. çeyrekte belirginleşen tedarik zinciri
sıkıntılarının büyümeyi olumsuz etkilemesi beklenmekte. Çarşamba günü
AB'nin ağustos ayı sanayi üretimi, Almanya eylül ayı nihai TÜFE ve
cuma günü AB dış ticaret dengesi izlenecek. Bölgenin en büyük
ekonomisi Almanya'da sanayi üretimi ağustos ayında belirgin düşmüştü.
Bu açıdan beklenti AB'de sanayi üretiminin aylık %1,5 düşmesi yönünde.
Almanya'da eylül ayına ilişkin öncü TÜFE ise, aylık bazda yatay
seyrederken, yıllık bazda %4,1 seviyesine yükselmişti.

Asya tarafında yarın Güney Kore Merkez Bankası faiz kararı piyasanın
odak noktasında olacak. Bir önceki toplantısında düşük borçlanma
maliyetlerinin yarattığı finansal dengesizlikler nedeniyle faiz
artırımı yapmıştı. Bu toplantıda faizi %0,75 düzeyinde sabit bırakması
bekleniyor. Veri gündeminde ise çarşamba günü Çin eylül ayı dış
ticaret ve perşembe günü enflasyon verileri takip edilecek. Çin'de
ihracat ve ithalat verilerinin yıllık artış hızının yavaşlaması
beklenmekte. Enflasyon tarafında ise, TÜFE'nin gıda dışı kaynaklı
yıllık artması, emtia fiyatlarındaki artışla ÜFE'nin ise artmaya devam
etmesi beklenmekte.

Yurt içinde veri takvimi yoğun. Bugün ağustos ayı cari işlemler
dengesi ve istihdam piyasasına yönelik istatistikler, yarın sanayi
üretimi, perakende satış ve sektörel ciro endeksleri, çarşamba günü
eylül ayı konut satışları, perşembe günü ağustos ayı özel sektörün
yurt dışından sağladığı kredi borcu, cuma günü ise eylül ayı merkezi
yönetim bütçe dengesi ve ağustos ayı kısa vadeli dış borç
istatistikleri açıklanacak. Ayrıca Hazine bugün 3 yıl vadeli altın
tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihraç edecek.

Cari işlemler açığı, temmuz ayında 0,7 milyar USD ile piyasa
beklentisine yakın gerçekleşmişti. Hazirana göre cari açıktaki
iyileşmede dış ticaret açığındaki genişlemeye karşılık net seyahat
gelirlerinin aylık %106 artması etkili olmuştu. Ağustosta DHMİ uçuş ve
Turizm Bakanlığı'nın açıkladığı gelen yabancı turist sayısı
verilerindeki artışın işaret ettiği üzere turizm gelirlerinde artış
sürecektir. Altın ithalatı tarihsel ortalamalarının altında seyrederek
cari açık lehine görünümünü ağustos ayında da sürdürdü. Dış ticaret
açığı bir önceki aya göre sınırlı arttı. Neticede dış ticaret
açığındaki sınırlı genişlemeye karşılık toparlanan turizm gelirleri
cari açıktaki daralmanın devamını sağlayacak. Bu açıdan ağustos ayında
kümülatif cari açıkta iyileşmenin daha da belirginleşmesini
beklemekteyiz. Foreks Anketi'ne gore beklenti cari açığın ağustosta
0,24 milyar USD gerçekleşmesi yönünde, bu seviyelerde gelecek bir cari
açık verisi ise revizeler olmazsa 12 aylık kümülatif cari açığı, 27,8
milyar USD seviyesinden 23,8 milyar USD seviyesine getirecek.

Temmuz ayında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı %10,6'dan
%12'ye çıkmıştı. İşsiz sayısı 506 bin kişi artarken, istihdamda 125
binlik artış gözlenmişti. İş gücüne katılım oranı %50,3'ten %51,2'ye
yükselmişti. İşsizlik oranındaki artışta, iş gücüne katılımdaki artış,
işten çıkarma yasağının sona ermesi ve pandemi sürecinde iş aramaktan
vazgeçen kişilerin normalleşme sürecinin hız kazanmasıyla birlikte iş
gücü piyasasına geri dönüşünün artması faktör olmuştu. Sektörel açıdan
bakıldığında İstihdam artışına temmuzda en belirgin katkıyı aylık 454
bin kişilik istihdam artışı ile hizmetler sektörü vermişti. Özellikle,
hizmetler sektöründe toplam istihdam salgın öncesi seviyelerin üzerine
çıkmış ve ayrıca veri setinin uzandığı 2014 yılından bu yana en yüksek
istihdam seviyesine ulaşmıştı. Temmuzda istihdam artışı sağlanan diğer
sektör olan tarım sektöründe ise devam eden hasat mevsimine karşın
istihdam artışı 17 bin kişi ile oldukça sınırlı seviyede
gerçekleşmişti. Buna karşın, muhtemelen bayram tatili ve tedarik
zincirindeki sıkıntılarla sanayi sektörü istihdamında temmuzda 287 bin
kişilik düşüş kaydedilmiş, inşaat sektöründe ise temmuz ayında 60 bin
kişilik düşüş gözlenmişti.

İŞKUR verilerine baktığımızda ise ağustos ayında kayıtlı işsiz sayısı,
açık iş sayısı ve işe yerleştirme aylık bazda arttı. Açık iş ve işe
yerleştirilenlerin sayısı tarım hariç diğer sektörlerde arttı, işe
yerleştirilen kişi sayısında sanayi ve hizmetler sektörlerindeki
artışlar öne çıkmıştı. Bu açıdan açık iş ve işe yerleştirme verileri
ağustosta istihdam piyasasında daha iyi bir görünüme işaret ederken,
kayıtlı işsiz sayısındaki artış ise iş gücüne katılım oranının
artabileceğini ve bunun da manşet işsizlik oranına baskı
yapabileceğini düşündürmekte.

ŞİRKET HABERLERİ

Turkcell (TCELL, Nötr): Şirketin bağlı ortaklıklarından Turktell
Bilişim Servisleri A.Ş.'nin %100'üne sahip olduğu ve sermayesi 5mn TL
olan Atmosware Teknoloji Eğitim ve Danışmanlık A.Ş. kurulmuş olup,
kuruluşun tescil ve ilan aşamaları tamamlanmıştır.

Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): THY'nin kargo biriminin bölünerek THY
Kargo'ya devredilmesine yönelik kısmi bölünme işleminin 31.12.2020
tarihli finansal tablolar esas alınarak gerçekleştirilmesi
öngörülürken söz konusu kısmi bölünme işlemi için şirketin 30.06.2021
tarihli ara dönem finansal tablolarının esas alınmasına karar
verilmiştir.

Vakıfbank (VAKBN, Nötr):Banka tarafından 84 gün vadeli 500mn TL
nominal değerli finansman bonolarının ihraç ve halka arz edilmesi
amacıyla SPK'ya başvuru yapılmıştır.

SEKTÖR HABERLERİ

Havacılık: Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü,
2021 yılının Eylül ayına ait hava yolu uçak, yolcu ve yük
istatistiklerini açıkladı. Buna göre, havalimanlarında Eylül'de
iniş-kalkış yapan uçak sayısı iç hatlarda 81.199, dış hatlarda
57.491'e ulaştı. Koronavirüs salgını sürecinde dünya genelinde ve
Türkiye'de büyük ölçüde azalan yolcu trafiği, 2021 yılı Eylül ayında,
2019 yılının aynı dönemine kıyasla eski seviyesine oldukça yaklaştı.
Bu ayda, Türkiye genelindeki havalimanlarında iç hat yolcu trafiği
7.392.642, dış hat yolcu trafiği 8.302.182 oldu. Böylece eylülde
direkt transit yolcular ile birlikte toplam 15.727.047 yolcuya hizmet
verildi. 2019 yılı Eylül ayında ise iç hatta 8.630.703, dış hatta
12.204.381 olmak üzere direkt transit yolcular ile birlikte toplamda
20.869.608 yolcu trafiği olmuştu. Böylece 2021 yılında iç hatta
2019'un %86'sı, dış hatta %68'i ve toplamda %75'i gerçekleşti.
Havalimanları yük (kargo, posta ve bagaj) trafiği eylül ayında iç
hatlarda 76.154 ton, dış hatlarda 276.656 ton, toplamda ise 352.810
ton oldu. (Kaynak: Bloomberght)

Otomotiv: OSD verilerine göre, Eylül ayında otomotiv sektörünün yurt
içi satışları %35,9 düşüşle 59.839 adet, yurt dışı satışları ise %17,9
düşüşle 76.249 adet olmuştur. Toplam üretim ise %24,7 düşüşle 107.029
adet seviyesinde gerçekleşmiştir. 2021'in ilk 9 ayında yurt içi
satışlar 2020'nin aynı dönemine göre %14,5 artışla 582.083 adet, yurt
dışı satışlar ise %9 artarak 671.674 adet olarak kayıtlara geçmiştir.
İlgili dönemin toplam üretimi de %8 artarak 921.619 adet düzeyinde
olmuştur.

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, iyi senaryoda
2021 hedeflerinin 1,5 milyon adet üretime ulaşmak olduğunu
söylemiştir. Geçen yıl 1 milyon 298 bin adetlik üretim yapılmıştı.
Yenigün, asıl hedeflerinin sektörün en parlak yılı olan 2017'nin de
üzerine çıkmak olduğunu eklemiştir. 2017'de 2 milyonluk kapasitede 1,7
milyon araç üretilmişti.

Pamuk: Dünya genelinde pamuk fiyatları 10 yılın zirvesinde seyrediyor.
Bu durum birçok hazır giyim şirketinin stratejileri ve fiyatlama
kararlarını yeniden ele almasına neden oluyor. Fiyatların artışında
iklim koşulları, Çin ve Hindistan'dan arz endişesi sorunları, azalan
rezervler ve artan talep etkili oluyor. Özellikle Çin tarafından gelen
kuvvetli talep pamuk fiyatlarındaki yükselişi desteklerken, fiyatlar
yıl başından bu yana yüzde 40'dan fazla arttı. Zayıf gelen ABD'deki
mahsul rakamları ve geciken hasat zamanı da arz noktasını etkilerken,
stoklarda ciddi oranda gerilemeye neden oldu. Türkiye'de ise fiyatlar
geçen hafta Şanlıurfa'da kilo başına 24 TL'ye, İzmir'de ise 22 TL'ye
kadar yükseldi. (Kaynak: Bloomberght)

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ

Orçay (ORCAY): Şirketin, 06/10/2021 tarihinde yapılan bildirimine
istinaden Tirebolu Gıda Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. ile farklı
niteliklerdeki toplam da 1.000 Ton'luk çuvallı kuruçay satışı için
sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme ile 2021 yılının son çeyreğinde
satışlara, 22,5mnTL + KDV'lik olumlu bir etki oluşacaktır.

RTA Laboratuvarları (RTALB):Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü (DMO)
ile SARS- Cov-2(2019-nCov)RT-qPCR tanı kitinin temini hususunda
akdedilen Sağlık Market Tıbbi Malzeme Çerçeve Anlaşması kapsamında,
23.09.2021 tarihinde verilen 1,5mn adet ürün siparişinin teslimatı
tamamlanmıştır. Söz konusu anlaşma kapsamında teslimi gerçekleşen tanı
kiti sayısı toplam 13,4mn adete ulaşmıştır.

VBT Yazılım (VBTYZ): VBT Yazılım, Türkiye'de yerleşik Özel Bir Banka
ile "BMC File-Aid, Strobe, Expediter Ürünleri Yazılım Bakım Hizmeti
Satın Alma Sözleşmesi" imzalamıştır. "BMC File-Aid, Strobe, Expediter
Ürünleri Yazılım Bakım Hizmeti Satın Alma Sözleşmesi" 3 yıllık bir
sözleşme olup toplam değeri 1,6mn USD'dir.

Ayrıca, Tekirdağ-Çorlu'daki 10,5bin m2 yüzölçümüne sahip fabrika
binası ve arsası 23.08.2021 tarihli Gayrimenkul Satış Vaadi
sözleşmesine istinaden Polen Un ve Gıda Katkı Maddeleri San.ve Tic.
A.Ş.'ne KDV dahil 14,1mn TL bedelle satımına karar verilmiştir.

FAİZ PİYASALARI

Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde oluştu.
TCMB dün 60 milyar TL'lik (%18'den, 7 gün vadeli) ve 26 milyar TL'lik
(%18'den, 7 gün vadeli) iki tane haftalık repo ihalesi açtı, toplam
fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 341 milyar
TL oldu.

******

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım
danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti,
aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen
bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve
tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine
dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize
uygun sonuçlar doğurmayabilir.

*******



Foreks Haber Merkezi ( [email protected] )
http://www.foreks.com
http://twitter.com/ForeksTurkey